Kapsam
Siber Güvenlik Kanunu MADDE 2
(1) Bu Kanun, siber uzayda varlık gösteren, faaliyet yürüten, hizmet sunan kamu kurum ve kuruluşları, kamu kurumu niteliğinde meslek kuruluşları, gerçek ve tüzel kişiler ile tüzel kişiliği bulunmayan kuruluşları kapsar.
(2) 4/7/1934 tarihli ve 2559 sayılı Polis Vazife ve Salâhiyet Kanunu, 9/7/1982 tarihli ve 2692 sayılı Sahil Güvenlik Komutanlığı Kanunu ve 10/3/1983 tarihli ve 2803 sayılı Jandarma Teşkilat, Görev ve Yetkileri Kanunu uyarınca yürütülen istihbari faaliyetler ile 1/11/1983 tarihli ve 2937 sayılı Devlet İstihbarat Hizmetleri ve Milli İstihbarat Teşkilatı Kanunu ile 4/1/1961 tarihli ve 211 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri İç Hizmet Kanunu uyarınca yürütülen faaliyetler bu Kanun kapsamı dışındadır.
Giriş
Bilgi ve iletişim teknolojilerindeki hızlı ilerleme, geleneksel hukuki düzenlemelerin yeterliliğini sorgulamaya açmış ve hukuk sistemlerinin yeni düzenlemeler yapmasını zorunlu hale getirmiştir. Bu bağlamda, siber uzayda gerçekleştirilen faaliyetlerin hukuki açıdan düzenlenmesi amacıyla birçok yeni kanuni düzenleme yürürlüğe konulmaktadır. İncelememize konu olan MADDE 2, siber uzay faaliyetlerini hukuki olarak düzenlemeyi hedefleyen kanunun kapsamını ortaya koymaktadır. Bu inceleme, MADDE 2’nin düzenleyici kapsamını ayrıntılı bir biçimde ortaya koyarak maddenin neyi amaçladığını netleştirecektir.
MADDE 2’nin Kapsamına Dâhil Olanlar
MADDE 2’nin birinci fıkrası, kanunun kapsamına giren kurum ve kişileri açıkça belirtmektedir. Bu fıkra, kapsam bakımından oldukça geniş tutularak siber uzayda faaliyet gösteren kamu kurum ve kuruluşlarını, kamu kurumu niteliğinde meslek kuruluşlarını, gerçek kişileri, tüzel kişileri ve ayrıca tüzel kişiliği bulunmayan ancak siber uzayda faaliyet yürüten diğer kuruluşları da içermektedir. Böylece, kanun koyucu, kamu sektörüyle sınırlı kalmayıp özel sektörü ve bireyleri de kapsayarak siber uzaydaki faaliyetlerin tamamına yakınını düzenleyici kapsam içerisine almak istemiştir.
Söz konusu geniş kapsam, hukuki açıdan belirsizlikleri azaltma ve farklı türdeki kuruluşlar arasında eşit ve şeffaf bir düzen sağlama amacı taşımaktadır. Ayrıca, bu düzenleme ile birlikte, siber uzayda faaliyet gösteren farklı aktörler arasında ortaya çıkabilecek hukuki sorunların çözümünde uygulanabilir, açık ve standart hale getirilmiş bir hukuki çerçeve sunulması hedeflenmektedir.
MADDE 2’nin Kapsamı Dışında Tutulan Faaliyetler
Maddenin ikinci fıkrası, açık ve net bir biçimde bazı faaliyet türlerini kapsam dışında bırakmaktadır. Bu fıkrada istisna tutulan faaliyetler şunlardır:
- 2559 sayılı Polis Vazife ve Salâhiyet Kanunu kapsamında gerçekleştirilen istihbari faaliyetler,
- 2692 sayılı Sahil Güvenlik Komutanlığı Kanunu çerçevesinde yürütülen faaliyetler,
- 2803 sayılı Jandarma Teşkilat, Görev ve Yetkileri Kanunu’na bağlı faaliyetler,
- 2937 sayılı Devlet İstihbarat Hizmetleri ve Milli İstihbarat Teşkilatı Kanunu kapsamında yürütülen faaliyetler,
- 211 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri İç Hizmet Kanunu kapsamında icra edilen askeri faaliyetler.
Bu tür faaliyetlerin kapsam dışı tutulmasının temel amacı, ülke güvenliğini doğrudan ilgilendiren istihbarat ve askeri nitelikteki faaliyetlerin hukuki düzenlemelerden kaynaklanan bürokratik yüklerle veya prosedürlerle engellenmeden daha hızlı, etkin ve esnek bir biçimde yürütülmesini mümkün kılmaktır. Özellikle ulusal güvenlik ve kamu düzenine ilişkin görevlerin hassasiyet ve aciliyet taşıması nedeniyle, söz konusu faaliyetlerin ayrı hukuki düzenlemelerle yönetilmesi gerektiği düşüncesinden hareketle, bu faaliyetlerin MADDE 2’nin kapsamının dışında tutulması benimsenmiştir.
Düzenleyici Amaçları
MADDE 2’nin temel düzenleyici amacı, öncelikle siber uzaydaki faaliyetleri hukuki açıdan daha açık ve öngörülebilir hale getirmektir. Böylece, kapsam içerisine alınan kurum ve kuruluşlar ile bireylerin siber faaliyetlerinin daha hesap verilebilir bir yapı içerisinde gerçekleşmesi hedeflenmektedir. Bu bağlamda, kanunun kapsadığı alanın genişliği, hukuki güvenliğin sağlanması, siber faaliyetlerin standartlaştırılması ve hukuki boşlukların önlenmesi gibi temel amaçları içermektedir.
Bununla birlikte, istisnalar getirilerek düzenlemenin uygulanabilirliği artırılmak istenmiştir. Özellikle istisnaların varlığı, ulusal güvenlik ve kamu düzeni gibi hassas faaliyet alanlarında devletin hızlı hareket edebilmesini sağlamayı amaçlamaktadır. Böylece, kanun koyucu düzenleyici alanını belirlerken aynı zamanda kamu düzeni ve ulusal güvenliği koruma sorumluluğunu da göz önüne almıştır.
Sonuç
Sonuç olarak, MADDE 2, siber uzayda yürütülen faaliyetlerin geniş kapsamlı hukuki düzenlenmesini amaçlamakta ve bu kapsamda faaliyet gösteren kamu kurumları, meslek kuruluşları, özel sektör temsilcileri ve bireyleri aynı hukuki çerçevede bir araya getirmektedir. Aynı zamanda, ulusal güvenlik ve kamu düzeni ile ilgili özel nitelikteki faaliyetleri kapsam dışında tutarak, devletin bu alanlardaki hareket kabiliyetini korumayı da amaç edinmiştir. Böylelikle siber uzayda hukuki şeffaflık ve düzenlilik sağlanırken, kritik önemdeki faaliyetlerin etkinliği de korunmuş olmaktadır.