Sorumluluklar ve iş birliği
Siber Güvenlik Kanunu MADDE 7
(1) Bu Kanun kapsamında yer alan ve bilişim sistemleri kullanmak suretiyle hizmet sunan, veri toplayan, işleyen ve benzeri faaliyet yürütenlerin siber güvenliğe ilişkin görev ve sorumlulukları şunlardır:
a) Başkanlığın görev ve faaliyetleri kapsamında talep ettiği her türlü veri, bilgi, belge, donanım, yazılım ve diğer her türlü katkıyı öncelikle ve zamanında Başkanlığa iletmek.
b) Siber güvenliğe yönelik olarak milli güvenlik, kamu düzeni veya kamu hizmetinin gereği gibi yürütülmesi amacıyla mevzuatın öngördüğü tedbirleri almak, hizmet sundukları alanda tespit ettikleri zafiyet veya siber olayları gecikmeksizin Başkanlığa bildirmek.
c) Kamu kurumları ve kuruluşları ile kritik altyapılarda kullanılacak siber güvenlik ürün, sistem ve hizmetleri Başkanlık tarafından yetkilendirilmiş ve belgelendirilmiş siber güvenlik uzmanlarından, üreticilerden veya şirketlerden tedarik etmek.
ç) Sertifikasyon, yetkilendirme ve belgelendirmeye tabi siber güvenlik şirketlerince faaliyete başlamadan önce mevcut düzenlemeler çerçevesinde Başkanlığın onayını almak.
d) Siber olgunluğun artırılmasına yönelik Başkanlık tarafından geliştirilen politika, strateji, eylem planı ile yayımlanan diğer düzenleyici işlemlerde yer alan hususları yerine getirmek ve gerekli tedbirleri almak.
(2) Başkanlık, bu Kanunda belirtilen faaliyetlerin yürütülmesinde kamu kurum ve kuruluşları, gerçek ve tüzel kişiler ile tüzel kişiliği bulunmayan kuruluşlarla iş birliği içerisinde çalışır.
Giriş
Siber güvenliğin sağlanması, dijitalleşen dünyada kurumlar, kuruluşlar ve bireyler açısından temel bir yükümlülük haline gelmiştir. Siber tehditlerin çeşitliliği ve karmaşıklığı arttıkça, sorumluluk ve iş birliği kavramları daha da önem kazanmaktadır. Türkiye’de yürürlüğe giren siber güvenlik mevzuatında bu konu, MADDE 7 kapsamında açıkça düzenlenmiştir. Bu maddenin temel amacı, kamu kurumları, özel sektör kuruluşları ve diğer paydaşların siber güvenlikle ilgili sorumluluklarını belirlemek ve bu kapsamda Başkanlık ile iş birliğini güçlendirmektir. Bu bölümde, maddenin içerdiği sorumlulukların kapsamı, amacı ve uygulama süreçleri ayrıntılı olarak analiz edilecektir.
MADDE 7’de Yer Alan Sorumlulukların Detaylı Analizi
Başkanlığa Veri, Bilgi ve Belgelerin Zamanında Sunulması
MADDE 7 kapsamında ilk sorumluluk, Başkanlığın talep ettiği bilgi, belge, veri, donanım ve yazılım gibi her türlü katkının hızlı ve öncelikli olarak sağlanmasıdır. Siber güvenlik tehditlerinin anlık ve hızlı müdahale gerektiren niteliği göz önüne alındığında, bu sorumluluğun yerine getirilmesi kritik önem taşımaktadır. Veri paylaşımında yaşanabilecek gecikmeler, siber tehditlerin tespit ve müdahale süreçlerini aksatabilir, bu da güvenlik ihlallerinin daha büyük zararlarla sonuçlanmasına neden olabilir.
Başkanlığın talep ettiği bilgilerin ilgili kurumlar tarafından zamanında sağlanması, siber olaylara karşı hızlı tepki verilmesini mümkün kılar. Böylece, kamu güvenliğinin korunması, hizmetlerin sürekliliği ve milli güvenliğin sağlanması gibi temel hedefler desteklenir.
Siber Olayların ve Zafiyetlerin Başkanlığa Bildirilmesi
MADDE 7’nin ikinci önemli sorumluluğu, ilgili kurum ve kuruluşların, siber güvenliğe yönelik olarak tespit ettikleri her türlü zafiyet veya gerçekleşen siber olayları Başkanlığa gecikmeksizin bildirmesidir. Bu yükümlülük, siber güvenlik ihlallerinin hızlıca fark edilerek gerekli tedbirlerin alınabilmesi için hayati öneme sahiptir.
Erken aşamada yapılan bildirimler, Başkanlığın tehditlerin yayılmasını engelleyici önlemler almasını, zafiyetlerin giderilmesi için hızlı müdahale edilmesini ve benzer tehditlerin gelecekte oluşmasının önlenmesini kolaylaştırır. Bu sorumluluk, siber olayların etkin yönetimini sağlar ve kurumlar arasında siber güvenlik bilincinin gelişmesine yardımcı olur.
Sertifikalandırılmış Siber Güvenlik Ürün ve Hizmetlerinin Kullanımı
Maddede tanımlanan üçüncü önemli sorumluluk, kamu kurumları ve kritik altyapıların, kullanacakları siber güvenlik ürün ve hizmetlerini yalnızca Başkanlık tarafından yetkilendirilmiş ve belgelendirilmiş uzmanlardan ve kuruluşlardan temin etmesidir. Bu yükümlülük, kullanılan güvenlik çözümlerinin belirli bir kalite standardına sahip olmasını sağlar ve güvenlik zafiyetlerinin minimize edilmesini amaçlar.
Yetkilendirilmiş ürün ve hizmetlerin tercih edilmesi, siber güvenliğin sağlanmasında kaliteyi artırarak standartları güçlendirir. Ayrıca kurumların, siber güvenlik alanında yetkinliği ispatlanmış ürün ve uzmanlarla çalışmasıyla genel olarak güvenlik altyapısı daha sağlam hale gelir.
Siber Güvenlik Şirketlerinin Başkanlıktan Onay Alması
Başkanlık, sertifikasyon ve yetkilendirme faaliyetleri çerçevesinde siber güvenlik şirketlerinin faaliyete başlamadan önce onay alma zorunluluğunu getirmiştir. Bu düzenleme, sektörde hizmet verecek olan şirketlerin niteliklerini ve standartlarını garanti altına almak için önemlidir. Başkanlık, bu yetkiyi kullanarak sektördeki kaliteyi artırır ve tüketicilerin güvenini sağlar.
Bu yükümlülük, sektördeki şirketlerin sorumluluk bilinci ile hareket etmesini, uluslararası standartlara uygunluklarını sağlamalarını ve sektörde belirli bir kalite eşiğinin korunmasını mümkün kılar.
Siber Olgunluğun Artırılması ve Düzenleyici İşlemlere Uyma Yükümlülüğü
Başkanlık tarafından geliştirilen politika, strateji, eylem planı ve yayımlanan diğer düzenleyici işlemler uyarınca kurum ve kuruluşlar, siber olgunluk seviyelerini artırmakla yükümlüdür. Siber olgunluk seviyesi, kurumların siber güvenlik alanında ne ölçüde hazır ve yetkin olduklarını belirleyen önemli bir kriterdir.
Bu sorumluluk kapsamında kurumlar, Başkanlık tarafından belirlenen politika ve eylem planlarına uygun hareket etmek, kendi süreçlerini bu düzenlemelere göre uyarlamak ve düzenli olarak olgunluk seviyelerini artırıcı faaliyetlerde bulunmak zorundadır. Bu yükümlülük, kurumların siber güvenlik konusunda sürekli bir gelişim göstermelerini ve dinamik tehdit ortamına daha kolay adapte olmalarını sağlar.
Başkanlığın İş Birliği Yetkisi ve Önemi
Maddenin ikinci fıkrası, Başkanlığın görevlerini yerine getirirken kamu kurumları, özel sektör, gerçek ve tüzel kişiler ile tüzel kişiliği bulunmayan diğer kuruluşlarla iş birliği yapmasını öngörür. Bu yetki, Başkanlığın siber güvenlik faaliyetlerini etkin biçimde yürütmesi ve paydaşlarla güçlü ilişkiler geliştirmesi açısından önem taşır.
Başkanlığın iş birliği yetkisi, siber güvenlik alanında tüm tarafların ortak hareket etmesini mümkün kılar. İş birliği mekanizmaları sayesinde kamu ve özel sektör arasında bilgi paylaşımı, teknik destek, koordinasyon ve hızlı müdahale süreçleri güçlenir.
Sorumluluklar ve İş Birliğinin Siber Güvenlik Ekosistemine Etkileri
Siber Güvenlikte Sorumlulukların Dağılımı ve Paydaşların Rolü
Siber güvenlik alanında sorumlulukları net bir biçimde dağıtarak, farklı paydaşlar arasında etkili bir iletişim ve etkileşim ağı oluşturmayı amaçlamaktadır. Bu dağılım, sadece kurumlar açısından teknik bir yükümlülük değildir; aynı zamanda siber güvenliğe yönelik farkındalığı artırıcı bir nitelik taşımaktadır. Böylece, kurumların ve kuruluşların, sorumluluklarını yerine getirme bilinciyle hareket etmeleri sağlanmaktadır.
Başkanlığın yükümlülükleri belirlerken temel amaçlarından biri, siber güvenliğin kurumlar tarafından sadece yasal zorunluluk olarak görülmesini engellemek ve bunu kurumsal kültürün bir parçası hâline getirmektir. Kurumların sorumluluk bilinciyle hareket etmeleri, risklerin etkin şekilde yönetilmesine ve siber güvenlik ekosisteminin olgunlaşmasına katkı sağlamaktadır.
İş Birliği Mekanizmasının Siber Güvenliğe Katkıları
MADDE 7’nin ikinci fıkrasında açıkça belirtilen iş birliği ilkesi, Başkanlığın farklı kurum ve kuruluşlarla sürekli olarak iletişim halinde olmasını gerektirmektedir. Bu madde, siber güvenliği sağlamanın sadece bir kurumun yetki ve sorumluluğuyla sınırlı olmadığını, aksine toplumun ve tüm kurumların ortak çabasını gerektirdiğini açıkça ortaya koymaktadır.
İş birliği mekanizması sayesinde Başkanlık, diğer kurumların deneyimlerinden yararlanarak daha geniş bir bakış açısına sahip olabilir. Bu durum, tehditlerin doğru tespit edilmesi ve hızlı çözülmesi açısından büyük önem taşımaktadır. Kurumlar arasındaki etkileşim ve bilgi paylaşımı, tehditlere karşı daha çevik ve hızlı hareket edilmesine olanak sağlar.
Siber Güvenlikte Ortak Dilin Oluşturulması
İçerdiği sorumluluklar ve iş birliği ilkesi, kurumlar arasında ortak bir dilin oluşturulmasına da zemin hazırlamaktadır. Kurumların benzer standartları benimsemesi, ortak terminoloji kullanması ve aynı önceliklerle hareket etmesi, kriz anlarında daha etkin bir koordinasyon ve müdahale imkânı sunmaktadır.
Ortak bir siber güvenlik dilinin oluşturulması, yalnızca kamu kurumlarını değil, aynı zamanda özel sektör ve sivil toplum kuruluşlarını da içine alan geniş çaplı bir siber güvenlik ekosistemi yaratılmasına olanak tanımaktadır. Bu durum, Türkiye’nin siber güvenlik kapasitesini artırarak uluslararası arenada da rekabet gücünü yükseltebilir.
Siber Güvenlikte Proaktif Yaklaşımın Desteklenmesi
Sorumlulukları tanımlarken kurumların reaktif değil, proaktif davranmasını teşvik etmektedir. Zafiyetlerin ve olayların hızlı bildirilmesi, yetkilendirilmiş ürünlerin kullanımı ve politikaların zamanında uygulanması gibi unsurlar, tehditlerin gerçekleşmeden önlenmesine veya en azından etkilerinin minimize edilmesine olanak sağlamaktadır.
Bu proaktif yaklaşım, Başkanlığın hızlı müdahale etmesine yardımcı olur ve tehditlerin kurumlar arasında yayılmasını önleyerek genel olarak siber güvenlik seviyesini artırır. Bu yönüyle, MADDE 7, kurumların stratejik bir perspektifle hareket etmelerini sağlayarak gelecekteki siber tehditlere karşı hazırlıklı olmalarını destekler.
Başkanlığın Merkezî Rolü ve Kurumsal Etkileşim
Başkanlığın MADDE 7 kapsamında belirlenen sorumlulukları takip etmesi, izleme ve değerlendirme görevini üstlenmesi, tüm kurumların sorumluluklarını etkin bir şekilde yerine getirmesini sağlar. Başkanlık, yalnızca düzenleyici değil, aynı zamanda destekleyici ve yönlendirici bir rol üstlenerek kurumları motive eder. Bu durum, kurumlar üzerinde olumlu bir baskı oluşturur ve siber güvenliğin öncelikli hale gelmesine neden olur.
Kurumların Başkanlık ile sürekli etkileşim halinde olmaları, siber güvenlikte sürekliliği sağlar. Başkanlık ile kurumsal iletişim kanallarının açık olması, kurumların sorumluluklarını daha iyi anlamalarına ve bu alanda daha bilinçli hareket etmelerine yardımcı olur.
Siber Güvenlik Kültürünün Geliştirilmesi
Kurumların siber güvenliği bir maliyet veya zorunluluk olarak değil, kurumsal kültürün vazgeçilmez bir parçası olarak görmelerine yardımcı olur. Bu yaklaşım, uzun vadede daha güvenli ve bilinçli bir toplum yaratılmasını sağlar. Siber güvenlik sorumluluklarının net bir biçimde belirlenmesi ve iş birliğinin teşvik edilmesi, hem kamu hem de özel sektörde güvenlik kültürünün içselleştirilmesine katkı sağlar. Bu durum, siber güvenliğin toplumsal düzeyde benimsenmesini ve tehditlerin azaltılmasını sağlayarak, ülkenin genel güvenlik direncini artırıcı etkiye sahiptir.
Ayrıca, kurumların siber güvenlikle ilgili sorumluluklarını açıkça belirleyerek ve iş birliğini ön plana çıkararak, Türkiye’nin siber güvenlik kapasitesini artırmayı hedeflemektedir. Bu kapsamda sorumlulukların net olması, Başkanlığın koordinasyonu sağlaması ve kurumların ortak hareket etmesi, ülkenin genel siber güvenlik ekosisteminin güçlenmesine ciddi katkı sağlamaktadır.
Bu madde, kurumların sadece mevcut tehditlere değil, gelecekte ortaya çıkabilecek tehditlere de proaktif biçimde hazırlıklı olmalarını sağlayacak güçlü bir altyapı oluşturur. Böylece siber güvenlik alanında kurumlar arası güven artar, hızlı iletişim ve ortak hareket etme kabiliyeti gelişir ve ülke düzeyinde siber güvenliğe yönelik güçlü bir kültür inşa edilir.
SONUÇ
MADDE 7 kapsamında belirlenen sorumluluklar, siber güvenliğin sağlanması için açık, net ve uygulamada doğrudan sonuçlar doğurabilecek şekilde tanımlanmıştır. Bu sorumlulukların yerine getirilmesiyle kamu kurumları, kritik altyapılar ve özel sektör kuruluşları arasında siber güvenlik seviyesi yükselir ve ülkenin genel siber direnci güçlenir. Ayrıca, kurumların siber güvenlikle ilgili sorumluluklarını açıkça belirleyerek ve iş birliğini ön plana çıkararak, Türkiye’nin siber güvenlik kapasitesini artırmayı hedeflemektedir. Bu kapsamda sorumlulukların net olması, Başkanlığın koordinasyonu sağlaması ve kurumların ortak hareket etmesi, ülkenin genel siber güvenlik ekosisteminin güçlenmesine ciddi katkı sağlamaktadır.
Bu madde, kurumların sadece mevcut tehditlere değil, gelecekte ortaya çıkabilecek tehditlere de proaktif biçimde hazırlıklı olmalarını sağlayacak güçlü bir altyapı oluşturur. Böylece siber güvenlik alanında kurumlar arası güven artar, hızlı iletişim ve ortak hareket etme kabiliyeti gelişir ve ülke düzeyinde siber güvenliğe yönelik güçlü bir kültür inşa edilir.