TCK MADDE 8. Yer Bakımından Uygulama
(1) Türkiye’de işlenen suçlar hakkında Türk kanunları uygulanır. Fiilin kısmen veya tamamen Türkiye’de işlenmesi veya neticenin Türkiye’de gerçekleşmesi halinde suç, Türkiye’de işlenmiş sayılır.
(2) Suç;
a) Türk kara ve hava sahaları ile Türk karasularında,
b) Açık denizde ve bunun üzerindeki hava sahasında, Türk deniz ve hava araçlarında veya bu araçlarla,
c) Türk deniz ve hava savaş araçlarında veya bu araçlarla,
d) Türkiye’nin kıta sahanlığında veya münhasır ekonomik bölgesinde tesis edilmiş sabit platformlarda veya bunlara karşı,işlendiğinde Türkiye’de işlenmiş sayılır.
Türk Ceza Kanunu’nun 8. maddesi, suçların yer bakımından hangi devletin hukukuna tabi olacağını belirleyen temel hükümleri içerir. Bu maddeyle birlikte, “suçun işlendiği yer” kavramı tanımlanır ve Türkiye’nin cezai yetkisi netleştirilir.
Ceza hukukunda yer bakımından uygulama ilkesi, egemenlik hakkı ile doğrudan bağlantılıdır. Her devlet, kendi ülkesinde işlenen suçlar üzerinde yargılama yetkisine sahiptir. TCK m.8 de bu ilkeyi Türk hukuku açısından somutlaştırmaktadır.
Türkiye’de İşlenen Suçlar
Maddenin birinci fıkrasına göre, Türkiye’de işlenen suçlar hakkında Türk kanunları uygulanır. Burada önemli olan, fiilin tamamının ya da bir kısmının Türkiye’de işlenmiş olmasıdır. Ayrıca suçun neticesi Türkiye’de gerçekleşmişse, suç Türkiye’de işlenmiş sayılır.
Örneğin:
Fail Almanya’dan internet yoluyla Türkiye’deki bir kişiyi dolandırmışsa, netice Türkiye’de gerçekleştiği için suç Türkiye’de işlenmiş sayılır.
Türkiye’de planlanan ama yurt dışında icra edilen bir suçun neticesi Türkiye’de ortaya çıkarsa, yine Türk kanunları uygulanır.
Bu düzenleme, ülkesellik ilkesinin geniş yorumunu yansıtır.
Kara, Hava ve Deniz Yetki Alanları
Maddenin ikinci fıkrası, Türkiye’nin cezai yetkisinin geçerli olduğu coğrafi alanları tek tek saymıştır.
Türk kara ve hava sahaları ile karasuları: Türkiye’nin egemenlik yetkisi, ülke sınırları içindeki kara, hava ve karasuları için geçerlidir.
Açık deniz ve üzerindeki hava sahasında Türk araçları: Açık denizlerde bayrağı Türk olan sivil gemiler ve uçaklarda işlenen suçlar da Türkiye’de işlenmiş sayılır.
Türk deniz ve hava savaş araçları: Savaş araçları, bulundukları yere bakılmaksızın Türkiye’nin egemenlik alanı sayılır. Bu nedenle bu araçlarda işlenen suçlar Türk kanunlarına tabidir.
Kıta sahanlığı ve münhasır ekonomik bölgedeki sabit platformlar: Petrol ya da doğal gaz çıkarımı için Türkiye’nin kıta sahanlığına kurulmuş platformlarda işlenen suçlar da Türkiye’de işlenmiş kabul edilir.
Bu düzenlemeler, Türkiye’nin hem kendi ülke sınırlarını hem de uluslararası hukuk tarafından tanınan yetki alanlarını kapsadığını göstermektedir.
Neticenin Türkiye’de Meydana Gelmesi
TCK m.8, suçun yalnızca işlendiği yeri değil, neticenin gerçekleştiği yeri de dikkate alır. Yani, suçun icrası başka bir ülkede başlamış olsa bile netice Türkiye’de ortaya çıkıyorsa, bu suç Türkiye’de işlenmiş sayılır.
Örneğin, başka bir ülkede gönderilen zehirli bir madde Türkiye’de etkisini gösterip mağdurun ölümüne neden olursa, Türk kanunları uygulanır. Bu hüküm, sınır ötesi suçlarla mücadelede büyük önem taşır.
Uluslararası Boyut
Yer bakımından uygulama, yalnızca ulusal hukukla değil, aynı zamanda uluslararası ceza hukuku ile de ilgilidir. Uluslararası hukukta da genel kabul gören ilke, her devletin kendi topraklarında işlenen suçlar üzerinde yargı yetkisine sahip olmasıdır.
Bununla birlikte, deniz hukuku ve hava hukuku gibi özel alanlarda devletlerin yetki paylaşımı daha hassas kurallara bağlanmıştır. TCK m.8, hem ulusal egemenliği korumakta hem de uluslararası hukuka uygun bir düzenleme ortaya koymaktadır.
Sonuç
TCK Madde 8, suçların yer bakımından hangi devletin kanunlarına tabi olacağını belirleyen temel kuralı düzenler. Türkiye’de kısmen ya da tamamen işlenen fiiller, neticesi Türkiye’de gerçekleşen suçlar, Türk bayrağı taşıyan araçlarda ve Türkiye’nin deniz yetki alanlarında işlenen suçlar Türk kanunlarına göre cezalandırılır.
Bu madde, ülkesellik ilkesini ve Türkiye’nin uluslararası hukuk çerçevesindeki yetkilerini açıkça ortaya koyarak, ceza yargılamasında belirliliği ve egemenlik hakkını güvence altına alır.
