Trafik kazalarının en büyük sebeplerinden biri alkollü araç kullanımıdır. 48/5 trafik cezası, hususi otomobillerde 0,50 promil, diğer araçlarda ise 0,20 promil üzerinde alkollü olarak araç kullanan sürücülere uygulanır.
Alkol, sürücülerin reflekslerini zayıflatır, karar verme yetisini bozar ve kazalara sebep olma riskini artırır. Bu yüzden alkollü araç kullanımı, ağır yaptırımlara tabidir ve tekrar eden ihlaller daha sert cezalarla karşılaşır.
48/5 Trafik Cezası Nedir ve Hangi Durumlarda Uygulanır?
Karayolları Trafik Kanunu’nun 48. maddesi, sürücülerin belirli bir promilin üzerinde alkol alarak araç kullanmasını yasaklar. 48/5 maddesi ise, bu yasağa uymayan sürücülere uygulanacak cezaları kapsar.
Bu maddeye göre cezaya sebep olabilecek ihlaller şunlardır:
- Hususi otomobillerde 0,50 promil üzerinde alkollü araç kullanmak.
- Hususi otomobil dışındaki diğer araçlarda 0,20 promil üzerinde alkollü araç kullanmak.
- Polis kontrolünde alkolmetreye üflemeyi reddetmek (bu durumda daha ağır cezalar uygulanabilir).
- Alkollü halde kaza yapmak veya trafiği tehlikeye düşürmek.
Bu ihlaller, sadece trafik kurallarının ihlaliyle sınırlı kalmaz, aynı zamanda ceza hukuku kapsamında da işlem görmeye neden olabilir.
2025 Yılı Güncellenmiş 48/5 Trafik Cezası Ne Kadar?
2025 yılı itibarıyla 48/5 trafik cezası şu şekilde belirlenmiştir:
- 1. Defada: 6.967 TL (%25 indirimli 5.225,25 TL)
- 2. Defada: 8.690 TL (%25 indirimli 6.517,50 TL)
- 3 ve Daha Fazla İhlalde: 11.867 TL (%25 indirimli 8.900,75 TL)
Bu ceza, yalnızca para cezası ile sınırlı kalmaz. Alkollü araç kullanan sürücülere yönelik ek yaptırımlar da uygulanır.
48/5 Trafik Cezasına Bağlı Ek Yaptırımlar
Bu ihlali gerçekleştiren sürücüler, sadece para cezası almakla kalmaz, aynı zamanda ilave yaptırımlarla da karşı karşıya kalır.
Ehliyet Geçici Olarak Geri Alınır
- 1. Defada ehliyet 6 ay süreyle geçici olarak iptal edilir.
- 2. Defada ehliyet 2 yıl süreyle geri alınır.
- 3. Defada ehliyet 5 yıl süreyle iptal edilir.
Psiko-Teknik Değerlendirme ve Eğitim Zorunluluğu
- 2 yıl boyunca ehliyeti alınan sürücüler, “Sürücü Davranışlarını Geliştirme Eğitimi” almak zorundadır.
- 5 yıl boyunca ehliyeti alınan sürücüler, “Psiko-Teknik Değerlendirme” ve “Psikiyatri Uzmanı Muayenesine” tabi tutulur.
1.00 Promil Üzerinde Alkollü Araç Kullanmanın Hukuki Sonuçları ve Ceza Davası Süreci
TCK 179/3
Alkol veya uyuşturucu madde etkisiyle ya da başka bir nedenle emniyetli bir şekilde araç sevk ve idare edemeyecek halde olmasına rağmen araç kullanan kişi üç aydan iki yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
Trafik güvenliğini sağlamak amacıyla, alkollü araç kullanımına ilişkin belirlenen promil sınırlarını aşan sürücüler idari ve adli yaptırımlara tabi tutulur. 1.00 promil ve üzeri alkolle araç kullanımı, sadece idari para cezası ve ehliyet iptali ile sınırlı kalmaz, aynı zamanda ceza hukuku kapsamında suç olarak değerlendirilir.
Bu kapsamda, Türk Ceza Kanunu’nun (TCK) 179. maddesi, alkollü araç kullanmanın kamu güvenliğini tehlikeye soktuğunu belirterek hapis cezası uygulanmasını öngörür.
1.00 Promil Üzerinde Alkollü Araç Kullanmanın Cezai Boyutu
Karayolları Trafik Kanunu’nun 48/5 maddesine göre,
- Hususi otomobillerde 0.50 promil, diğer motorlu araçlarda ise 0.20 promil üzerinde alkolle araç kullanmak idari ceza gerektirirken,
- 1.00 promil ve üzeri alkol tespiti halinde sürücü hakkında TCK 179/3 kapsamında adli işlem başlatılır.
TCK 179/3 Maddesine Göre Suçun Unsurları:
- Sürücünün 1.00 promil veya daha yüksek alkol oranına sahip olması.
- Trafikte aktif olarak araç kullanması (statik halde araçta alkol almış olmak suç teşkil etmez).
- Trafik güvenliğini tehlikeye düşürecek şekilde araç kullanması.
Bu üç şartın bir arada olması halinde, sürücü hakkında ceza davası açılır ve hapis cezası uygulanabilir.
1.00 Promil Üzerinde Alkollü Araç Kullanmanın Hukuki Sonuçları
İdari Para Cezası ve Ehliyetin İptali
- İlk kez yakalanan sürücülere 48/5 kapsamında idari para cezası uygulanır.
- Ehliyeti 6 ay ila 5 yıl arasında geçici olarak iptal edilir.
- Tekrarlayan ihlallerde psiko-teknik değerlendirme ve sürücü geliştirme eğitimi zorunlu hale gelir.
Adli İşlem ve Hapis Cezası
- 1.00 promil üzerinde alkollü araç kullanan sürücüler hakkında TCK 179/3 kapsamında “Trafik Güvenliğini Tehlikeye Sokma” suçundan dava açılır.
- Bu suçun cezası 3 aydan 2 yıla kadar hapis cezasıdır.
Trafik Kazası Durumunda Ağırlaştırılmış Cezalar
- Eğer sürücü, alkollü olarak kaza yapar ve bir kişinin yaralanmasına veya ölümüne neden olursa, TCK 85 (Taksirle Adam Öldürme) veya TCK 89 (Taksirle Yaralama) maddelerine göre daha ağır cezalar alabilir.
- Ölümlü kazalarda hapis cezası süresi artırılır ve sürücünün ehliyeti süresiz olarak iptal edilebilir.
Ceza Davası Süreci Nasıl İşler?
Trafik Polisinin Tespiti ve Delillerin Toplanması
- Alkollü sürücü bir trafik çevirmesinde veya kazaya karışarak tespit edildiğinde, polis tarafından alkolmetre testi uygulanır.
- Sürücü, 1.00 promilin üzerinde alkollü çıkarsa, tutanak tutulur ve ehliyeti geçici olarak el konulur.
Savcılık Soruşturması ve Dava Açılması
- Polis tutanağı savcılığa iletilir ve TCK 179/3 kapsamında sürücü hakkında soruşturma başlatılır.
- Savcı, delilleri inceledikten sonra, sürücü hakkında kamu davası açılmasına karar verebilir.
Mahkeme Süreci ve Verilebilecek Cezalar
- Dava, Asliye Ceza Mahkemesi’nde görülür.
- Sürücünün alkol oranı, olayın gerçekleştiği ortam ve olası tehlike boyutu değerlendirilerek ceza verilir.
Verilebilecek olası cezalar şunlardır:
- İlk ihlalde 3 ay ila 2 yıl arasında hapis cezası.
- Denetimli serbestlik veya adli para cezasına çevrilebilecek mahkumiyet.
- Tekrar eden durumlarda daha ağır hapis cezaları ve ehliyet iptali.
48/5 Cezasına Neden Olan Yaygın İhlaller
Sürücüler farkında olmadan bu cezaya neden olabilecek durumlarla karşılaşabilir. Bu maddeye aykırı yaygın ihlaller şunlardır:
Düşük Miktarda Alkol Aldıktan Sonra Araç Kullanmak
- Sürücünün alkol aldığını fark etmeyerek direksiyon başına geçmesi.
- “Birkaç kadehten bir şey olmaz” düşüncesiyle alkollü araç kullanmak.
Alkol Testine Girmeyi Reddetmek
- Polis çevirmesinde alkol testini reddetmek ve bu nedenle ceza almak.
- Alkol ölçüm cihazına üflememek ve adli süreçle karşı karşıya kalmak.
Toplu Taşıma veya Ticari Araçlarda Alkollü Araç Kullanmak
- Hususi araç sınırı olan 0,50 promil yerine, ticari araç kullanırken 0,20 promili aşmak.
- Şoförlerin alkol sınırına uymaması ve yolcuların güvenliğini tehlikeye atması.
Bu tür ihlaller, trafik kazalarına neden olabileceği gibi, sürücülerin ehliyetlerinin süresiz iptal edilmesine de yol açabilir.
48/5 Trafik Cezasının Uygulandığı Örnek Durumlar
Örnek 1: 0,60 Promil Alkollü Hususi Araç Sürücüsü
- Durum: Bir sürücü, yapılan alkol testinde 0,60 promil alkollü çıkar.
- Sonuç: 48/5 cezası uygulanır, ehliyeti 6 ay süreyle alınır ve 6.967 TL para cezası kesilir.
Örnek 2: Ticari Araçta 0,25 Promil Alkollü Şoför
- Durum: Bir taksi şoförü, alkol kontrolünde 0,25 promil alkollü olduğu tespit edilir.
- Sonuç: 48/5 cezası uygulanır ve ehliyeti 6 ay süreyle iptal edilir.
Örnek 3: 1.00 Promil Üzerinde Alkollü Bir Sürücü
- Durum: Polis kontrolünde bir sürücü 1,20 promil alkollü çıkar.
- Sonuç: Ehliyeti iptal edilir ve Türk Ceza Kanunu’na göre hakkında adli işlem başlatılır.
Sonuç
48/5 trafik cezası, hususi otomobillerde 0,50 promil, diğer araçlarda ise 0,20 promil üzerinde alkollü araç kullanan sürücülere uygulanan idari bir yaptırımdır.
2025 yılı itibarıyla güncellenmiş ceza tutarı:
- İlk ihlal için 6.967 TL, ikinci ihlal için 8.690 TL, üçüncü ihlal için 11.867 TL’dir.
- Ehliyet, ilk ihlalde 6 ay, ikinci ihlalde 2 yıl, üçüncü ihlalde 5 yıl süreyle iptal edilir.
Alkollü araç kullanımı, trafik kazalarına neden olan en büyük faktörlerden biridir. Sürücülerin, cezalardan kaçınmak ve güvenliği sağlamak adına alkollü araç kullanmamaları büyük önem taşır.