7179 SAYILI ASKERALMA KANUNU
MADDE 23 – (1) Askere sevk için çağrıldıkları hâlde;
a) Kendisinin tutukluluğu veya hükümlülüğü,
b) Kendisinin herhangi bir sağlık kurumu raporuyla belgelendirilmiş istirahat gerektiren hastalığı,
c) Eşi veya ikinci derece dâhil kan veya kayın hısımlarından birinin sağlık kurumu heyet raporuyla belgelendirilmiş hayati tehlike içinde olduklarını gösteren hastalığı,
ç) Sevkten önceki veya sonraki on beş gün içinde eşinin, ikinci derece dâhil kan veya kayın hısımlarından birinin ölümü,
d) Sevkten önceki veya sonraki on beş gün içinde kendisi veya ikinci derece dâhil kan veya kayın hısımlarından birinin evlenmesi,
e) Sevkten önceki veya sonraki iki ay içinde çocuğunun doğması,
nedeniyle sevkini yaptırmayanlar, bu mazeretlerini kanıtlayan belgeleri askerlik şubesine teslim ederler.
(2) Birinci fıkra kapsamındaki yükümlülerden bakaya olanlara bu süreleri için 24. maddenin birinci fıkrası hükmü uygulanmaz.
(3) Birinci fıkranın (b) bendi kapsamındakiler istirahati bitiminde derhâl sevk edilir. Diğerleri ise müteakip celbe bırakılır.
(4) Seferberlik ve savaş hâlinde bu madde hükümleri uygulanmaz.
Askerlik Sevkine İlişkin Mazeret Halleri Nedir?
Askerlik kanunlarına göre, askere sevk edilmek üzere çağrılan yükümlülerin belirlenen süre içinde birliğine katılması zorunludur. Ancak, bazı özel durumlarda sevkin ertelenmesine izin verilir. Bu özel durumlara “sevk mazeret halleri” denir ve ilgili kişinin askerlik hizmetini geçici olarak ertelemesine olanak tanır.
Kanun, sevk için mazeret gösterilebilecek durumları kişisel, sağlık ve ailevi nedenler olmak üzere üç ana başlıkta ele alır. Bu mazeretlerin belgelenmesi zorunludur ve belgeler askerlik şubesine sunulmalıdır.
Sevk Mazereti Olarak Kabul Edilen Durumlar
Kişisel Mazeretler
Bazı hukuki durumlar nedeniyle kişinin askere sevk edilmesi mümkün olmayabilir. Kanuna göre aşağıdaki durumlar geçerli mazeret olarak kabul edilir:
- Tutukluluk veya hükümlülük:
Eğer bir kişi tutuklu veya hükümlü ise ve cezasını çekiyorsa, bu süreç tamamlanana kadar sevk işlemi ertelenebilir.
Sağlık Nedenleri
Kişinin sağlığı askerliğe elverişli olmayacak şekilde bozulmuşsa, geçici olarak askerlik sevki ertelenebilir.
- Resmi sağlık kurumu raporuyla belgelenmiş hastalıklar:
- Hastane raporu ile istirahat gerektiren bir hastalığa sahip olduğunu kanıtlayan kişiler sevkten muaf tutulabilir.
- Ancak, bu kişiler istirahat süresi bitiminde derhâl sevk edilir.
Ailevi Nedenler
Ailevi nedenler de sevk erteleme gerekçesi olabilir. Ancak, bu durumlar yalnızca belirli kriterleri sağladığında geçerlidir:
-
Aile bireylerinin hayati tehlike arz eden hastalıkları:
- Eş, anne, baba, kardeş veya kayın hısımlarından birinin ciddi bir sağlık sorunu varsa ve bu resmi sağlık heyeti raporu ile belgelendirilmişse, askere sevk ertelenebilir.
-
Yakın akraba veya eşin ölümü:
- Sevk tarihinden önceki veya sonraki 15 gün içinde eşin, anne, baba veya ikinci derece akrabalardan birinin ölmesi halinde sevk ertelenebilir.
-
Evlilik durumu:
- Eğer yükümlü sevk tarihinden önceki veya sonraki 15 gün içinde evlenmişse, askerlik sevki ileri bir tarihe bırakılabilir.
-
Çocuk sahibi olma:
- Sevkten önceki veya sonraki iki ay içinde çocuğu doğan kişiler de sevk erteleme hakkına sahiptir.
Mazeretlerin Belgelenmesi ve Süreç
Kanunda belirtilen mazeretlerden herhangi birine sahip olan kişiler, bu durumu kanıtlayan belgeleri askerlik şubesine teslim etmek zorundadır. Belgeler teslim edilmediği takdirde, kişi bakaya durumuna düşebilir ve idari para cezasına tabi tutulabilir.
- Sağlık nedenleriyle erteleme talep edenler için hastane raporu gereklidir.
- Ailevi nedenlerle erteleme talep edenler, vefat belgesi, doğum belgesi veya evlilik cüzdanı gibi resmi evrakları sunmalıdır.
Bakaya Olanlara Ceza Uygulanır mı?
Mazeretli olduğu kabul edilen yükümlüler, bakaya kaldıkları süre boyunca idari para cezasına tabi tutulmaz.
- Eğer kişi geçerli bir mazeret göstermeden sevkini yaptırmazsa, bakaya statüsüne girer ve idari para cezası ödemek zorunda kalır.
- Ancak, yukarıda belirtilen mazeretlerden birine sahip olanlar, bakaya statüsüne alınmaz ve 24. madde kapsamındaki cezalar uygulanmaz.
Sevk Sürecindeki Erteleme ve Celp Dönemleri
Sevk mazereti olan kişiler için erteleme sürecinin nasıl işleyeceği kanunda belirtilmiştir:
- Sağlık nedeniyle sevki ertelenen kişiler, istirahat süresi bittiğinde derhâl askere sevk edilir.
- Diğer nedenlerden dolayı sevk erteleme hakkı kazananlar ise bir sonraki celp dönemine bırakılır.
- Savaş ve seferberlik durumlarında ise hiçbir mazeret dikkate alınmaz ve sevk zorunlu hale gelir.
Sonuç
Askerlik sevk mazeret halleri, kişisel, sağlık ve ailevi nedenlerle askere sevkin ertelenmesini mümkün kılar. Ancak, bu erteleme hakkının geçerli olabilmesi için resmi belgelerle kanıtlanması şarttır. Mazereti olan yükümlüler, belgelerini zamanında askerlik şubesine teslim etmezlerse bakaya durumuna düşebilir ve idari ceza ile karşılaşabilirler.
