Sözleşmeli uzman personel istihdamı
Siber Güvenlik Kanunu MADDE 10- (1) Başkanlıkta siber güvenliğin sağlanması ile ilgili görevleri yürütmek üzere sayısı Cumhurbaşkanınca belirlenecek sözleşmeli uzman personel çalıştırılabilir. Bu personelin nitelikleri, atanma şartları gibi istihdamlarına ilişkin hususlar ile bunlara verilecek her türlü ödemeler dahil net ücretler, 14/7/1965 tarihli ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 4 üncü maddesinin (B) bendine göre çalıştırılanlar için uygulanmakta olan sözleşme ücret tavanının beş katını aşmamak üzere Siber Güvenlik Kurulu tarafından ilgililerin yürüteceği görevler göz önüne alınarak tespit edilir. Bu fıkra kapsamındaki personel, 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı sayılır. Kanunlardaki özel hükümler saklı kalmak kaydıyla, bu statüde çalıştırılma, sözleşme bitiminde kamu kurum ve kuruluşlarında herhangi bir pozisyon, kadro veya statüde çalışma açısından kazanılmış hak teşkil etmez.
(2) Başkanlıkta; geçici olarak görevlendirilenler de dahil olmak üzere, görev alan tüm personele 7/4/2021 tarihli ve 7315 sayılı Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması Kanunu uyarınca güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması birlikte yapılır.
Giriş
Siber güvenlik alanında etkin bir yönetimin sağlanması, nitelikli insan kaynağının varlığına ve bu kaynağın doğru biçimde değerlendirilmesine bağlıdır. Siber tehditlerin karmaşık yapısı, hızla gelişen teknolojiler ve sürekli değişen riskler karşısında uzmanlaşmış personelin istihdam edilmesi kritik bir öncelik hâline gelmiştir. Türkiye’de Siber Güvenlik Başkanlığı’nın bu ihtiyacını karşılamak üzere MADDE 10, sözleşmeli uzman personel istihdamına ilişkin önemli düzenlemeler içermektedir. Türkiye’nin siber güvenlik alanında nitelikli uzman personel ihtiyacını etkin ve esnek biçimde karşılamayı amaçlayan stratejik bir düzenlemedir. Sözleşmeli uzman personel istihdamı, teknik kapasitenin geliştirilmesi ve siber tehditlere karşı hızlı reaksiyon alınabilmesi açısından büyük öneme sahiptir. Ayrıca, rekabetçi ücretlendirme sistemi ve yüksek standartlarda belirlenen nitelikler, kamu kurumlarının siber güvenlik alanında özel sektör ile rekabet gücünü artırır.
Sözleşmeli Uzman Personel İstihdamının Amaçları ve Gerekliliği
Temel amacı, Siber Güvenlik Başkanlığı’nın ihtiyaç duyduğu uzmanlık düzeyi yüksek personelin esnek ve etkin bir yöntemle istihdam edilmesini sağlamaktır. Siber tehditlerin çeşitliliği ve karmaşıklığı düşünüldüğünde, geleneksel kamu personeli istihdam yöntemleriyle bu alandaki hızlı değişime ayak uydurmak zordur. Bu nedenle, özel sektörde de yaygın olarak kullanılan sözleşmeli uzman istihdam modeli tercih edilmiştir.
Sözleşmeli uzman personel istihdamıyla Başkanlık, kritik durumlarda hızlı tepki verebilme, uzmanlığın güncelliğini sürekli sağlama ve gerektiğinde farklı uzmanlık alanlarında esnek davranma avantajına kavuşmaktadır.
Sözleşmeli Uzman Personel Sayısı ve İstihdamına İlişkin Karar Mekanizması
MADDE 10/1, istihdam edilecek sözleşmeli uzman personel sayısının Cumhurbaşkanı tarafından belirlenmesi öngörülmüştür. Bu düzenleme, ihtiyaç duyulan personel sayısının hızla ve esnek biçimde belirlenebilmesine olanak sağlar. Siber güvenlik alanındaki ihtiyaçların hızla değişmesi karşısında, personel sayısının hızlıca artırılıp azaltılabilmesi bu düzenlemenin avantajıdır.
Bu karar mekanizması, Başkanlığın operasyonel ihtiyaçlarını siyasi otorite tarafından belirlenen stratejik önceliklerle uyumlu hale getirir. Aynı zamanda sözleşmeli personel sayısının, bütçe imkânları ve güvenlik ihtiyaçları çerçevesinde düzenlenmesini sağlar.
Sözleşmeli Uzman Personelin Nitelikleri ve Atanma Şartları
MADDE 10’a göre sözleşmeli uzman personelin nitelikleri ve atanma şartları, Siber Güvenlik Kurulu tarafından belirlenir. Bu durum, personel seçiminde uzmanlık düzeyinin, teknik yeterliliklerin ve güvenlik kriterlerinin üst düzeyde tutulmasına olanak sağlar.
Sözleşmeli uzmanların istihdam kriterleri arasında; teknik bilgi düzeyi, mesleki tecrübe, sertifikasyon ve eğitim durumu gibi unsurlar yer alır. Siber Güvenlik Kurulu, istihdam edilecek personelin görev alanları ve görev tanımlarını net biçimde belirleyerek, uygun adayların seçilmesini garanti eder.
Sözleşmeli Uzman Personelin Ücretlendirilmesi ve Ücret Tavanı
MADDE 10’a göre sözleşmeli uzman personele verilecek ücretler, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 4/B kapsamında istihdam edilen personelin sözleşme ücret tavanının beş katını aşmamak üzere belirlenir. Bu düzenleme, siber güvenlik alanında çalışacak uzmanlara piyasa koşullarına daha yakın ve rekabetçi ücretler sunulmasını sağlar.
Bu yüksek ücret tavanı, özellikle özel sektörde çalışan yetenekli uzmanları kamuya çekmek için önemlidir. Rekabetçi ücretlendirme sayesinde kamu kurumları, özel sektörle rekabet edebilir ve nitelikli uzmanları istihdam edebilir.
Sosyal Güvenlik ve İstihdamın Hukuki Statüsü
İstihdam edilen sözleşmeli uzman personel, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 4/a maddesi kapsamında sigortalı sayılır. Bu düzenleme, sözleşmeli personelin sosyal güvenlik haklarının net olarak belirlenmesini sağlar.
Ancak, bu maddede açıkça belirtilen bir diğer husus ise, sözleşmeli uzman personel olarak çalışmanın kamu kurum ve kuruluşlarında herhangi bir pozisyon, kadro veya statü açısından kazanılmış hak teşkil etmemesidir. Sözleşmenin sona ermesiyle birlikte sözleşmeli personelin kamu kurumlarında kadroya alınma hakkı doğmaz. Bu durum, sözleşmeli uzman personel istihdamının esnek yapısını korumaya yöneliktir.
Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması Uygulaması
MADDE 10/2, Başkanlıkta görev yapan tüm personel için, 7315 sayılı Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması Kanunu kapsamında güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasının yapılması zorunluluğu getirilmiştir. Bu uygulama, siber güvenlik gibi kritik bir alanda çalışacak personelin güvenilirliğini sağlamaya yönelik önemli bir tedbirdir.
Güvenlik soruşturması, siber güvenlik alanında çalışacak personelin kişisel ve kurumsal güvenlik riskleri oluşturabilecek durumlarını önceden belirlemek amacıyla yapılır. Böylece kritik bilgilerin ve altyapıların korunması sağlanır ve iç tehditlere karşı önlem alınmış olur.
Sözleşmeli Uzman Personel Modelinin Siber Güvenlik Alanındaki Uygulamaları
Siber güvenlik alanında, geleneksel istihdam modellerinden farklı olarak sözleşmeli uzman personel istihdamı, pratikte çeşitli avantajlar sunmaktadır. Türkiye gibi siber güvenlik alanında hızlı adımlar atması gereken ülkeler için bu modelin uygulamadaki başarısı oldukça önemlidir. Bu bölümde, sözleşmeli uzman personel istihdam modelinin pratikte nasıl işlediği, kurumlara ve siber güvenlik ekosistemine sağladığı avantajlar ve modelin genel olarak etkinliğine ilişkin detaylı bir değerlendirme yapılacaktır.
Uygulamadaki Yansımalar ve Etkinlik Faktörleri
Esneklik ve Hızlı İstihdam İmkânı
MADDE 10 kapsamında uygulanan sözleşmeli uzman personel modeli, istihdam süreçlerinde hızlılık ve esneklik sağlar. Siber güvenlik tehditlerinin sürekli değişen doğası nedeniyle, bu alanda hızlı hareket edebilmek kritik bir gerekliliktir. Bu model sayesinde kurumlar, acil ihtiyaç duyulan yetenekleri hızla bünyelerine katabilir ve siber tehditlere anında müdahale etme kapasitesine sahip olur.
Teknik Uzmanlık ve Yetkinliğin Artması
Sözleşmeli uzman personel istihdamının bir diğer önemli yansıması, kurumların teknik uzmanlık seviyesinin artmasıdır. Geleneksel kamu personeli istihdamına kıyasla, sözleşmeli uzmanların genellikle özel sektörden veya akademik çevrelerden geliyor olması, kurumların teknoloji ve güvenlik uygulamaları konusunda daha güncel ve uzman bilgiye ulaşmasını sağlar. Bu durum, kurumların siber saldırılara karşı direncini ve müdahale kabiliyetini doğrudan artırmaktadır.
Rekabetçi Ücret Politikalarının Etkisi
MADDE 10 kapsamında sağlanan yüksek ücret politikası, nitelikli uzmanların kamu kurumlarında çalışmayı tercih etmesini teşvik eder. Siber güvenlik uzmanlığı, özel sektörde yüksek maaş imkânlarına sahip olduğundan, kamuda rekabetçi ücret politikası izlenmesi, yeteneklerin kamuya çekilmesinde büyük avantaj sağlar. Böylece kurumların, kritik alanlarda üst düzey uzmanlarla çalışma olanağı doğar.
Siber Güvenlik Ekosistemine Sağlanan Avantajlar
Kamu-Özel Sektör İş Birliğinin Güçlenmesi
Sözleşmeli uzman personel modeli, kamu-özel sektör iş birliğini de güçlendiren bir unsur olarak ön plana çıkar. Özel sektörden sözleşmeli uzmanların kamuya geçici olarak katılması, bilgi ve deneyim transferini mümkün kılar. Bu süreç, özel sektördeki yenilikçi yöntemlerin ve teknolojilerin kamu kurumlarına aktarılmasını sağlar ve böylelikle kamunun siber güvenlik kapasitesi güçlenir.
Teknolojik Yeniliklerin Hızlı Entegrasyonu
Siber güvenlik alanında sürekli yeni teknolojiler ve yöntemler geliştirilir. Sözleşmeli uzman personel, genellikle sektördeki en güncel teknolojileri bilen ve kullanan kişilerdir. Bu durum, kamunun teknolojik yeniliklere daha hızlı adapte olmasını ve yeni güvenlik çözümlerini hızlıca uygulayabilmesini sağlar.
Sözleşmeli Uzman Personel İstihdamının Kurumsal Kültüre Etkileri
Kurum İçinde Farkındalık ve Bilinç Artışı
Sözleşmeli uzmanların kurum içi çalışmaları sırasında bilgi paylaşımında bulunmaları ve eğitim faaliyetleri düzenlemeleri, kurum içinde siber güvenlik farkındalığını artırır. Böylece sözleşmeli uzman personel istihdamı, kurumsal siber güvenlik bilincinin oluşmasına da doğrudan katkı sağlar.
İç Tehditlere Karşı Risklerin Azaltılması
MADDE 10’da belirtilen güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasının etkin biçimde uygulanmasıyla, kurumlarda iç tehdit riskleri önemli ölçüde azalır. Sözleşmeli uzman personelin sıkı güvenlik kriterlerine tabi olması, kurum içindeki potansiyel risklerin minimize edilmesine yardımcı olur.
Modelin Siber Güvenlik Uzmanları Açısından Avantajları ve Dezavantajları
Avantajlar:
- Rekabetçi ücretlendirme sayesinde özel sektöre kıyasla kamuda çalışma cazip hale gelir.
- Kamu kurumlarında çalışma deneyimi, uzmanların kariyer gelişimine ve profesyonel itibarlarına katkı sağlar.
- Sözleşmeli istihdam modeli, uzmanların belirli sürelerde kamu kurumlarında görev alarak farklı deneyimler kazanmasına imkân tanır.
Dezavantajlar:
- Kamu kurumlarında sözleşmeli çalışma, uzun vadeli kariyer güvencesi sağlamaz; sözleşme sonrasında kalıcı istihdam garantisi bulunmamaktadır.
- Özel sektörün sağladığı kariyer esnekliğine kıyasla kamuda belirli sürelerle çalışma zorunluluğu, bazı uzmanlar için cazip olmayabilir.
Siber Güvenlik Uzman Personel İstihdamının Uluslararası Karşılaştırması
MADDE 10 kapsamında uygulanan sözleşmeli uzman personel modeli, uluslararası uygulamalarda da yaygın olarak kullanılan bir yöntemdir. ABD, İngiltere ve Almanya gibi ülkelerde, siber güvenlik alanında kamu kurumlarında uzman istihdamı için benzer modeller kullanılmaktadır. Uluslararası deneyimler, esnek istihdam modellerinin siber güvenlik kapasitesini güçlendirmede önemli katkılar sağladığını göstermektedir.
Türkiye’nin bu modele geçişi, siber güvenlik alanında uluslararası standartlara yaklaşmasını kolaylaştırmakta ve küresel düzeyde rekabet gücünü artırmaktadır.
Sonuç ve Genel Değerlendirme
MADDE 10’da düzenlenen sözleşmeli uzman personel istihdamı modeli, Türkiye’nin siber güvenlik kapasitesini geliştirme ve tehditlere karşı etkin mücadele etme kabiliyetini artırma açısından büyük öneme sahiptir. Model, teknik uzmanlık seviyesinin artırılması, siber güvenlik alanında hızlı ve etkin istihdam süreçleri yaratılması ve kamuda yüksek nitelikli uzmanların istihdam edilmesi için kritik avantajlar sunar.
Uygulamada modelin başarılı olması için; nitelikli uzmanların kamu kurumlarında çalışma koşullarının iyileştirilmesi, kariyer gelişimi açısından teşvik edici fırsatlar sunulması ve özel sektör ile iş birliklerinin artırılması önem taşımaktadır. Bu adımların atılmasıyla sözleşmeli uzman personel istihdam modeli, Türkiye’nin siber güvenlik alanındaki kapasitesini ve direncini uzun vadede güçlendirecektir.
