Muafiyetler
Siber Güvenlik Kanunu MADDE 15
(1) Başkanlığın ihtiyaçları kapsamında yurt dışından ithalat veya hibe yoluyla sağlanacak her türlü malzeme, araç, gereç, makine, cihaz ve sistemleri ve bunların araştırma, geliştirme, eğitim, üretim, modernizasyon ve yazılımı ile yapım, bakım ve onarımlarında kullanılacak yedek parçalar, hammadde malzeme ile bedelsiz olarak dış kaynaklardan alınan yardım malzemeleri nedeniyle yapılacak işlemler gümrük vergisinden, fon ve resimlerden, harçlardan, bu işlemler nedeniyle düzenlenen kâğıtlar damga vergisinden istisnadır. Bu istisna, Başkanlık adına yurt dışına onarım, modernizasyon, bakım, mahrece iade, değişim maksadıyla kati çıkış, geçici çıkış, bedelsiz ithalat ve giriş işlemlerinde de uygulanır.
(2) Başkanlığın görevlerinin yürütülmesi sırasında ihtiyaç duyduğu her türlü malzeme, araç, gereç, makine, cihaz ve sistemlerin ithalatında ve yurt dışına çıkış aşamalarında, kamu kurum ve kuruluşlarından, gerçek ve tüzel kişilerden alınması gereken izin ve uygunluk belgesi aranmaz.
(3) Kamu kurum ve kuruluşları ile diğer kurum ve kuruluşlar, bu Kanunda yazılı görevlerin yerine getirilmesi sırasında ihtiyaç duyulan hâllerde, kullanımlarında bulunan ve müsadere edilen her türlü malzeme, ekipman, teçhizat ve cihazı, diğer kanunların bu konudaki düzenlemelerine bakılmaksızın Başkanlığa geçici olarak tahsis edebilir veya bedelsiz devredebilirler.
Giriş
MADDE 15, Siber Güvenlik Başkanlığı’nın ihtiyaç duyduğu teknolojik altyapının hızlı ve kesintisiz olarak sağlanabilmesi amacıyla oluşturulan çeşitli mali ve idari muafiyetleri düzenlemektedir. Bu muafiyetler, özellikle yurt dışından temin edilecek kritik öneme sahip malzeme, araç, gereç ve sistemlerin temin süreçlerini hızlandırmakta ve bürokratik engelleri azaltmaktadır. Bu düzenlemeyle, Başkanlığın operasyonel kabiliyeti artırılarak, siber tehditlere karşı daha hızlı ve etkin müdahale kapasitesi oluşturulması amaçlanmaktadır.
Bu makalede, MADDE 15’te düzenlenen muafiyetlerin kapsamı, amacı, uygulama süreçleri ve siber güvenlik ekosistemine sağladığı stratejik avantajlar kapsamlı bir biçimde ele alınacaktır.
Muafiyetlerin Kapsamı ve İçeriği
Gümrük Vergisi ve Diğer Mali Muafiyetler
Başkanlığın siber güvenlik faaliyetleri için ihtiyaç duyduğu;
- Teknolojik malzemeler
- Araç, gereç ve makineler
- Siber güvenlik cihazları ve sistemleri
- Modernizasyon ve bakım-onarım için gerekli tüm ekipmanlar
yurt dışından ithalat veya hibe yoluyla temin edildiğinde, aşağıdaki vergi ve yükümlülüklerden muaftır:
- Gümrük vergisi
- Fonlar ve resimler
- Her türlü harçlar
- Düzenlenen belgeler üzerindeki damga vergisi
Bu muafiyetlerin temel amacı, siber güvenlik gibi kritik alanlarda ihtiyaç duyulan teknoloji ve donanımın maliyetlerini azaltarak hızlı ve kesintisiz temini sağlamaktır. Böylece, Başkanlık operasyonel kapasitesini hızlıca artırabilir ve teknolojik altyapısını güncel tutabilir.
Muafiyetin Kapsadığı İşlemler ve Belgeler
MADDE 15 kapsamında belirtilen muafiyet, sadece ithalat aşamasında değil, aşağıdaki süreçlerde de uygulanmaktadır:
- Yurt dışına yapılan onarım ve bakım işlemleri
- Modernizasyon çalışmaları
- Bedelsiz değişim ve mahrece iade işlemleri
Bu işlemlerle ilgili tüm belgeler damga vergisinden muaf tutulmaktadır. Bu kapsamlı muafiyetler, Başkanlığın hızlı teknik destek almasını kolaylaştırmakta, kritik durumlarda bürokratik ve mali engelleri ortadan kaldırarak, uluslararası iş birliklerini de desteklemektedir.
İzin ve Uygunluk Belgesi Muafiyetleri
MADDE 15’in ikinci fıkrasında belirtilen bir diğer kritik düzenleme ise, Başkanlığın teknolojik ihtiyaçlarının temini sırasında, kamu kurumlarından, özel sektörden veya gerçek ve tüzel kişilerden alınması gereken izin ve uygunluk belgelerinden muaf olmasıdır. Siber güvenlik faaliyetlerinde hız ve esneklik kritik olduğundan, bu muafiyet Başkanlığın operasyonel kapasitesini doğrudan olumlu etkilemektedir.
Bu uygulama, teknoloji ve ekipman tedarik süreçlerindeki süreyi ciddi biçimde azaltmakta, Başkanlığın ihtiyaç duyduğu malzemeleri hızlıca tedarik etmesini sağlamaktadır. Siber saldırılar gibi acil durumlarda bu esneklik, tehditlere karşı müdahale sürelerini kısaltmakta ve etkinliği artırmaktadır.
Diğer Kurumların Başkanlığa Destek Yükümlülüğü
MADDE 15’in üçüncü fıkrası, diğer kamu kurumları, özel sektör ve tüzel kişiliği bulunmayan kuruluşların, Başkanlığın görevlerini yerine getirirken ihtiyaç duyduğu ekipmanları geçici veya kalıcı olarak sağlaması gerektiğini düzenlemektedir. Bu düzenleme sayesinde Başkanlık, acil durumlarda diğer kurumlardan gerekli teknoloji ve ekipmanları hızla elde edebilir.
Bu düzenleme şu avantajları sağlar:
- Başkanlık, acil durumlarda hızlı biçimde diğer kurumların altyapısını kullanabilir.
- Kaynakların etkin kullanımı sayesinde kamu harcamalarında verimlilik sağlanır.
- Kurumlar arası iş birliği güçlenerek siber tehditlere karşı ulusal düzeyde etkin müdahale kapasitesi artar.
MADDE 15’in Siber Güvenlik Kapasitesine Sağladığı Avantajlar
Teknolojik Bağımsızlık ve Güvenliğin Artırılması
Muafiyetler sayesinde Başkanlık, son teknolojileri daha düşük maliyetlerle ithal edebilir veya hızlıca hibelerle elde edebilir. Bu durum, Türkiye’nin ulusal siber güvenlik kapasitesini artırarak kritik altyapıların ve kurumların güvenliğini güçlendirir.
Uluslararası İş Birliğinin Kolaylaştırılması
Yurt dışından temin edilecek malzeme ve teknolojilere ilişkin prosedürlerin kolaylaştırılması, Başkanlığın uluslararası iş birliklerini de teşvik eder. Siber tehditlerin genellikle uluslararası boyutta olduğu düşünüldüğünde, bu düzenlemeler sayesinde Türkiye’nin diğer ülkeler ve uluslararası kuruluşlarla birlikte hareket etmesi kolaylaşır.
Kriz Anlarında Hızlı Müdahale Kabiliyeti
Muafiyetler sayesinde Başkanlık, siber güvenlik tehditleri veya saldırılar sırasında ihtiyaç duyulan teknolojik çözümlere hızlı ve kolay erişebilir. Bu durum kriz anlarında müdahale süresini kısaltarak, zararları minimize etme açısından kritik avantaj sağlar.
Muafiyetlerin Uygulamasında Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar
MADDE 15’teki geniş muafiyetlerin etkin kullanılabilmesi için bazı unsurlara dikkat edilmesi gerekmektedir:
- Muafiyet kapsamına giren ürünlerin kapsamının ve kriterlerinin net belirlenmesi gerekir.
- Uygulamada şeffaflık ve hesap verebilirlik sağlanarak, muafiyetlerin kötüye kullanımı önlenmelidir.
- Başkanlığın, muafiyetlerden yararlanılan ürünlerin etkin kullanımı konusunda düzenli olarak rapor sunması önemlidir.
Bu önlemler, kamu kaynaklarının doğru kullanımını güvence altına alarak, muafiyetlerin kamu yararı doğrultusunda etkili biçimde kullanılmasını sağlar.
Sonuç ve Genel Değerlendirme
MADDE 15 ile düzenlenen muafiyetler, Türkiye’nin siber güvenlik alanındaki operasyonel kapasitesini artırmak için kritik öneme sahiptir. Özellikle teknolojik altyapıya hızlı erişim, mali yükümlülüklerin azaltılması ve bürokratik süreçlerin hafifletilmesiyle, Başkanlığın siber tehditlere karşı daha hızlı ve etkili müdahale edebilmesi mümkün olacaktır. Diğer kurumların kaynak ve altyapılarının kullanılmasıyla, kaynaklar daha etkin biçimde kullanılacak ve ulusal güvenlik güçlendirilecektir.
Sonuç olarak, MADDE 15, Türkiye’nin siber güvenlik ekosistemini güçlendiren, stratejik öneme sahip bir düzenleme olarak değerlendirilebilir.