Giriş
Tahliye Taahhütnamesi, kiracının belirli bir tarihte kiralanan taşınmazı tahliye edeceğini yazılı olarak beyan ettiği resmi bir belgedir. Türkiye’de özellikle 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 352. maddesi kapsamında düzenlenir ve kira sözleşmelerinin sona erdirilmesinde önemli bir rol oynar.
Tahliye Taahhütnamesinin Hukuki Dayanağı
Türk Borçlar Kanunu (TBK) Madde 352‘ye göre:
“Kiracı, kiralananın teslim edilmesinden sonra, kiraya verene karşı yazılı olarak belirli bir tarihte taşınmazı boşaltacağını taahhüt ederse ve bu tarihte taşınmazı tahliye etmezse, kiraya veren sulh hukuk mahkemesine başvurarak tahliye talebinde bulunabilir.”
Bu hüküm gereği, tahliye taahhütnamesi, kiraya verenin herhangi bir ek fesih veya ihtar yapmasına gerek olmaksızın icra takibi veya mahkemeye başvurarak kiracıyı tahliye ettirebilmesine imkân tanır.
Tahliye Taahhütnamesinin Geçerlilik Şartları
Tahliye taahhütnamesinin hukuken geçerli olabilmesi için şu şartları taşıması gerekir:
- Yazılı Olması: Kanunen sözlü olarak verilen tahliye taahhüdü geçerli değildir. Taahhütnamenin yazılı olarak düzenlenmesi gerekir.
- Kiracının İmzasının Bulunması: Taahhütnamenin kiracı veya kiracı sıfatına sahip kişi tarafından imzalanması gereklidir. Eğer birden fazla kiracı varsa, hepsinin imzası gerekir.
- Kira Sözleşmesinin İmzalanmasından Sonra Düzenlenmesi: Tahliye taahhütnamesi, kira sözleşmesi imzalanmadan önce verilirse geçersiz sayılır.
- Belirli Bir Tarihin Bulunması: Taahhütnamede, kiracının taşınmazı hangi tarihte tahliye edeceği açıkça belirtilmelidir. Belirsiz ifadeler taşıyan taahhütnameler geçersiz sayılabilir.
- Baskı ve Zorlama Olmadan Düzenlenmesi: Kiracı, tahliye taahhütnamesini kendi özgür iradesiyle imzalamalıdır. Mahkemede baskı veya zorlama altında imzalandığı ispat edilirse, taahhütname geçersiz sayılabilir.
Tahliye Taahhütnamesinin İcra Takibi Yoluyla Uygulanması
Tahliye taahhütnamesi olan bir ev sahibi, kira süresi dolmadan veya kira süresi dolduktan sonra kiracı evi boşaltmazsa, şu hukuki yolları kullanabilir:
- İcra Müdürlüğü Aracılığıyla Takip Başlatma: Ev sahibi, tahliye taahhütnamesine dayanarak doğrudan icra dairesine başvurabilir ve tahliye takibi başlatabilir.
- Mahkemeye Başvurma: Eğer kiracı icra takibine itiraz ederse, ev sahibi mahkemeye başvurarak duruma göre itirazın iptali yada itirazın kaldırılması davası açabilir. Mahkeme süreci sonunda kiracının tahliyesine karar verilirse, karar icra yoluyla uygulanır.
Tahliye Taahhütnamesi Örneği
Aşağıda, geçerli bir tahliye taahhütnamesi örneği yer almaktadır:
TAHLİYE TAAHHÜTNAMESİ
KİRALAYAN: (Ev sahibinin adı, soyadı, T.C. kimlik numarası, adresi)
KİRACI: (Kiracının adı, soyadı, T.C. kimlik numarası, adresi)
KİRALANAN TAŞINMAZIN ADRESİ: (Ev, iş yeri vb. taşınmazın açık adresi)
KİRA SÖZLEŞMESİ TARİHİ: (Kira sözleşmesinin yapıldığı tarih)
TAHLİYE TARİHİ: (Kiracının taşınmazı boşaltmayı taahhüt ettiği tarih)
İşbu tahliye taahhütnamesi ile, yukarıda belirtilen adreste kiracı olarak oturduğum/kullandığım taşınmazı, belirttiğim tarihte herhangi bir ihtara ve mahkeme kararına gerek olmaksızın tahliye edeceğimi kabul ve taahhüt ederim.
Kiralanan taşınmazın tahliye edilmemesi durumunda, kiraya verenin icra takibi başlatmasına ve tahliye davası açmasına herhangi bir itirazım olmayacağını beyan ederim.
Tarih: …/…/…
Kiracının Adı Soyadı:
Kiracının İmzası:
Tahliye Taahhütnamesi Hakkında Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Kira sözleşmesi ile birlikte alınmamalıdır. Eğer tahliye taahhütnamesi, kira sözleşmesiyle aynı gün imzalanırsa, mahkemeler tarafından baskı altında alındığı gerekçesiyle geçersiz sayılabilir.
- Noter onayı zorunlu değildir ama önerilir. Tahliye taahhütnamesi adi yazılı şekilde düzenlenebilir; ancak noter huzurunda imzalanması, ileride hukuki geçerliliğini artırabilir.
- Belirsiz ifadeler kullanılmamalıdır. Örneğin, “kira süresi bitiminde evi boşaltacağım” gibi ifadeler, hukuki olarak kesinlik taşımadığı için geçersiz sayılabilir.
Tahliye Taahhütnamesinin Geçersiz Sayılabileceği Durumlar
Her ne kadar tahliye taahhütnamesi hukuki bir dayanağa sahip olsa da, bazı durumlarda geçersiz sayılabilir. Bunları detaylandırmak faydalı olabilir:
- Kira sözleşmesiyle aynı gün düzenlenmişse: Mahkemeler, tahliye taahhütnamesinin kira sözleşmesiyle birlikte imzalanmasını, kiracının zorlandığına veya iradesinin sakatlandığına dair bir işaret olarak değerlendirebilir.
- Kiracının baskı veya tehdit altında imzaladığı iddiası: Eğer kiracı, taahhütnamenin imzalanması sırasında baskıya uğradığını ispat ederse, belge geçersiz sayılabilir.
- Belirsiz bir tarih içermesi: “İhtiyaç duyulduğunda boşaltılacaktır” gibi muğlak ifadeler içeren taahhütnameler hukuken geçerli olmaz.
- Kiracının imzası yoksa: Eğer taahhütname kiracı tarafından değil, başka bir kişi tarafından imzalanmışsa (örneğin, evde yaşayan ancak sözleşmeye taraf olmayan bir aile bireyi), belge geçersiz kabul edilebilir.
Tahliye Taahhütnamesinin Noter Onayının Önemi
Her ne kadar noter onayı zorunlu olmasa da, noter tasdikli tahliye taahhütnamesi daha güçlü bir delil olarak kabul edilir. Şu faydaları sağlar:
- İmzanın inkâr edilmesini engeller.
- Daha hızlı icra süreci başlatılmasını sağlar.
- Mahkemede delil olarak daha güçlü kabul edilir.
Tahliye Taahhütnamesi ve İcra Takibi Süreci
İcra takibiyle tahliye süreci nasıl işler? Adım adım anlatılabilir:
- İcra takibi başlatma: Ev sahibi, icra dairesine başvurarak kiracıya tahliye için örnek 14 icra emri gönderir.
- Kiracının itiraz hakkı: Kiracı, tahliye taahhütnamesine dayanarak yapılan takibe itiraz edebilir.
- İtiraz edilmezse tahliye süreci başlar.
- İtiraz edilirse dava açılır ve mahkemeye taşınır.
Tahliye Taahhütnamesi İle Tahliye Davası Farkları
Kiraya verenler bazen tahliye taahhütnamesi ile doğrudan dava açabileceklerini düşünebilir. Ancak taahhütnameye dayalı tahliye işlemi ile klasik tahliye davası farklıdır.
| Kriter | Tahliye Taahhütnamesine Dayalı Tahliye | Genel Tahliye Davası |
|---|---|---|
| Hukuki Dayanak | Türk Borçlar Kanunu madde 352 | Kira süresinin dolması, ihtiyaca dayalı tahliye vb. |
| Süre | Daha hızlı (İcra takibi yoluyla) | Daha uzun sürebilir |
| Kiracının Savunma Hakkı | İtiraz edebilir ancak somut delil sunması gerekir | Mahkemede tam bir yargılama süreci işler |
Bu farkları açıklamak, okuyucuların yanlış beklentiye girmesini önler.
Tahliye Taahhütnamesinin Kiracı Açısından Riskleri ve Hakları
- Kiracılar için, imzaladıkları taahhütnamenin farkında olmadan tahliye edilmelerine neden olabileceği vurgulanabilir.
- Erken imzalanan taahhütnamenin iptal edilmesi için nasıl itiraz edebilecekleri hakkında bilgi verilebilir.
Sonuç
Tahliye taahhütnamesi, kiraya verenler için güçlü bir hukuki güvence sağlarken, kiracıların da haksız tahliyeye uğramamak için dikkatli olmaları gerekmektedir. Geçerli bir tahliye taahhütnamesinin, kanuna uygun ve baskı altında olmadan düzenlenmesi, ileride yaşanabilecek olası uyuşmazlıkları önlemek açısından büyük önem taşır.
Her iki tarafın da haklarını koruyabilmesi için, sürecin hukuki danışmanlık alınarak yürütülmesi tavsiye edilir.
