Boşanma, bireyler için hem duygusal hem de ekonomik olarak zorlu bir süreçtir. Özellikle ekonomik bağımsızlığı olmayan veya düşük gelirle geçinmeye çalışan kadınlar için devletin sunduğu destekler büyük önem taşımaktadır. Türkiye’de, boşanan kadınların ekonomik ve sosyal haklarını korumak adına çeşitli sosyal yardımlar, nafaka düzenlemeleri ve istihdam destekleri sağlanmaktadır.
Bu makalede, boşanan kadınların hangi devlet desteklerinden yararlanabileceği, başvuru süreçleri ve hukuki hakları ele alınacaktır.
Nafaka ve Hukuki Haklar
Boşanma sonrası ekonomik olarak zorluk yaşayan kadınların en temel haklarından biri nafaka hakkıdır. Türk Medeni Kanunu’na göre, boşanan kadın, ekonomik açıdan zor durumda olması halinde eski eşinden nafaka talep edebilir.
- Yoksulluk Nafakası: Boşanma nedeniyle ekonomik olarak zor duruma düşen eşin talep edebileceği bir nafaka türüdür. Mahkeme tarafından belirlenen miktarda ve düzenli olarak ödenir.
- İştirak Nafakası: Çocukların bakım ve eğitim masraflarını karşılamak amacıyla, velayeti elinde bulundurmayan eş tarafından ödenir.
Nafaka taleplerinin sağlıklı bir şekilde yürütülebilmesi için hukuki destek almak önemlidir. Ankara gibi büyükşehirlerde, boşanma davaları daha yoğun olduğundan, kadınların nafaka haklarını bilerek süreci yönetmeleri gerekmektedir.
Sosyal Yardımlar ve Devlet Destekleri
Türkiye’de boşanan kadınlara yönelik çeşitli sosyal yardımlar ve destek programları bulunmaktadır. Devletin sağladığı bazı yardımlar şunlardır:
- Sosyal Yardım Parası: Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, düşük gelirli veya hiç geliri olmayan boşanmış kadınlara belirli şartlar dahilinde nakdi destek sağlamaktadır.
- Dul Maaşı: Eşini kaybetmiş kadınlara verilen bir yardım türü olsa da, boşandıktan sonra tekrar evlenmeyen kadınların bazı durumlarda bu yardımdan faydalanma hakkı olabilir.
- Çocuk Destek Ödemeleri: Boşanmış ve ekonomik olarak zor durumda olan kadınlara, çocuklarının bakımını desteklemek için ek ödemeler yapılabilmektedir.
Bu tür sosyal yardımlara başvurabilmek için, Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıfları aracılığıyla başvuru yapılması gerekmektedir.
Barınma ve Konut Destekleri
Boşanma sonrası ekonomik açıdan zorlanan kadınlar için devlet, barınma desteği de sunmaktadır. Özellikle eşi tarafından şiddet görmüş veya ekonomik yetersizlik nedeniyle mağdur olan kadınlar için kadın sığınma evleri ve konut destek programları önemli bir destek mekanizmasıdır.
- Kadın Konukevleri (Sığınma Evleri): Şiddet mağduru veya ekonomik güvencesi olmayan kadınlar, devlet tarafından sağlanan sığınma evlerinde belirli bir süre konaklama hakkına sahiptir.
- Kira Yardımı: Düşük gelirli boşanmış kadınlar, belediyeler veya Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı tarafından sağlanan kira desteklerinden yararlanabilirler.
Özellikle büyük şehirlerde, Ankara gibi metropollerde, sığınma evleri ve sosyal konut projeleri daha yaygın olarak sunulmaktadır.
İş ve İstihdam Destekleri
Boşandıktan sonra ekonomik bağımsızlığını kazanmak isteyen kadınlar için devlet, iş ve istihdam alanında da çeşitli destekler sunmaktadır.
- İŞKUR İşe Yerleştirme Programları: Boşanan kadınların meslek edinmesi ve iş bulması için İŞKUR aracılığıyla çeşitli kurslar ve işe yerleştirme programları yürütülmektedir.
- Kadın Girişimcilere Destek Programları: Kendi işini kurmak isteyen kadınlara yönelik KOSGEB ve diğer devlet kurumları tarafından çeşitli hibeler ve faizsiz krediler sağlanmaktadır.
- Mesleki Eğitim Programları: Boşanan kadınların meslek edinerek iş hayatına atılmalarını kolaylaştırmak için ücretsiz eğitim kursları sunulmaktadır.
Bu programlar sayesinde, boşanmış kadınlar ekonomik özgürlüklerini kazanarak hayatlarını daha bağımsız bir şekilde sürdürebilmektedir.
Çocuk ve Eğitim Destekleri
Boşanmış kadınların çocuklarına yönelik devlet destekleri de bulunmaktadır. Devlet, çocukların eğitim hayatının kesintiye uğramaması için çeşitli destekler sunmaktadır:
- Eğitim Yardımları: Maddi durumu yetersiz olan boşanmış kadınların çocukları için devlet burs ve kırtasiye yardımı sağlamaktadır.
- Ücretsiz Kreş ve Anaokulu Desteği: Çalışan anneler için, çocuklarını ücretsiz kreş veya anaokuluna göndermeleri için destek programları bulunmaktadır.
- Belediye Destekleri: Çocukların eğitim giderlerini karşılamak için yerel belediyeler tarafından sağlanan sosyal yardımlardan faydalanmak mümkündür.
- Baro Destekleri : Maddi durumu olmayan kadınlara Barolar tarafından Adli Yardım kapsamında Ücretiz Avukat desteği sağlanmaktadır.
Boşanan kadınlar, bu yardımlardan faydalanarak çocuklarının eğitim süreçlerini daha sağlıklı bir şekilde sürdürebilirler.
Devlet Desteklerinden Yararlanma Şartları ve Başvuru Süreci
Devlet tarafından sağlanan bu yardımlardan faydalanabilmek için bazı temel şartlar bulunmaktadır. Genel olarak, şu kriterleri taşıyan kadınlar devlet yardımlarına başvurabilir:
- Gelir düzeyinin belirlenen sınırın altında olması
- Çalışma gücünün kısıtlı olması veya işsiz durumda bulunması
- Çocuk sahibi olan ve ekonomik yetersizlik nedeniyle çocuk bakımını sağlayamayan kadınlar
- Şiddet mağduru olup devlet korumasına ihtiyaç duyan kadınlar
Başvuru süreci genellikle Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıfları, İŞKUR, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı veya belediyeler aracılığıyla yürütülmektedir. Ankara ve diğer büyükşehirlerde, başvuru süreçleri dijital platformlar üzerinden de kolaylıkla yapılabilmektedir.
Sonuç
Boşanma süreci, kadınlar için maddi ve manevi olarak zorlu bir dönem olabilir. Ancak Türkiye’de devlet, boşanan kadınlara yönelik çeşitli nafaka hakları, sosyal yardımlar, konut destekleri, istihdam programları ve çocuk destekleri sunarak onların ekonomik bağımsızlıklarını kazanmasını desteklemektedir.
Bu desteklerden faydalanmak isteyen kadınların, ilgili kurumlara başvuruda bulunarak haklarını öğrenmeleri önerilmektedir.
