Türkiye Barolar Birliği her yıl asgari vekalet ücret tarifesini belirleyerek resmi gazetede yayınlar. Belirlenen bu tarifede mahkemeler ve icra daireleri tarafından hükmedilen vekalet ücretleri yer alır. Amacı ise avukat ile takip edilen işlerde mahkemenin taktir edeceği avukatlık ücretinin standardının belirlenmesidir. İçeriğinde tüm konular açıklanarak hangi birimin asgari ne kadar ücret belirleyeceği açıkça yazılmıştır. Ücretler Maktu ve Nisbi olarak ikiye ayrılmaktadır. İstisnalar olmak şartıyla genel anlamda bu ücretler davayı kaybeden kişi tarafından kazanan kişinin avukatına ödenmektedir.
Maktu Vekalet Ücreti
Sabit bir ücret olarak belirlenmiştir. Genelde konusu para olmayan davalarda bu ücret taktir edilmektedir. Örneğin boşanma davalarını boşanmaya ilişkin hükmü kısmında sabit bir maktu ücret belirlenmiştir. Aynı şekilde işçilik hizmet tespiti davası da örnek olarak gösterilebilir. Ancak ortada maddi olarak bir karşılığı olan davalarda da maktu ücret önemlidir. Oransal hesaplamada maktu ücretin üstündeki altında kalan tutarlar yine asgari tutar kadar belirlenmektedir. Örneğin 2020 yılı için ilk icra takiplerinde en az ücret 600,00 TL dir. Oransal hesaplamada il dilim %15 dir. Ancak 1.000,00 TL lik bir icra takibinin %15 i 600,00 TL nin altında kalacağından oransal hesaplama dikkate alınmayacaktır. Yani 4.000,00 TL alacağa kadar icra takiplerinde vekalet ücreti 600,00 TL hesaplanır. Ancak dikkate edilmesi gereken en önemli hususlardan biri de vekalet ücretinin asıl alacağı geçememesidir. Yani 500,00 TL lik alacağı 500,00 TL avukatlık ücreti taktir edilir.
Nisbi Vekalet Ücreti
Konusu para ile ölçülebilen işlerde ise Nisbi Vekalet ücreti belirlenir. Oranlar ise her yıl belirlenmektedir. 2019 yılına kara uzunca bir süre %12 olan alt sınır 2020 yılında %15 olarak belirlenmiştir. Ancak bu oranlar asıl alacak arttıkca düşüş göstermektedir. Şöyle ki;
- 40.000,00 TL’ye kadar %15
- Devamında 50.000,00 TL’ye kadar %13
- Devamında 90.000,00 TL’ye kadar %9,5
- Devamında 250.000,00 TL’ye kadar %7
- Devamında 620.000,00 TL’ye kadar %5
- Devamında 775.000,00 TL’ye kadar %3,5
- Devamında 1.275.000,00 TL’ye kadar %1,8
- 3.100.000,00 TL sonrası %1
Oranları açıklamak gerekirse 100.000,00 TL bedelli bir alacak için şu şekilde hesaplama yapılacaktır
- İlk 40.000,00 TL si için %15 = 6.000,00 TL
- Sonra gelen 50.000,00 TL si için %13 = 6,500,00 TL
- Kalan 10.000,00 TL si için %9,5 = 950,00 TL
Kişilerin Kendi Aralarında Belirledikleri Avukatlık Ücreti
Yukarıda mahkemelerin taktir edeceği ücretler açıklanmış olup davanın takibi için müvekkil ile avukat arasında da ayrı bir vekalet ücreti belirlenmektedir. Bu ücret kişilerin serbest iradesi ile belirlenmekte olup yine asgari ücretten az olmayacaktır. Para ile ölçülen alacaklarda ise yine %10 – %20 gibi kişilerin kendi iradeleri ile bir oran da belirlenebilmektedir. Örneğin bir tazminat davasının takibi için avukat ile asgari ücret tarifenin altında olmamak üzere bir ücret belirlenir ve avukata ödenir. Bir de davanın kazanılması halinde kazanılan tutar üzerinden yüzde olarak bir tutar belirlenebilir. Avukat bu ücretini de davayı kazanması halinde alacaktır. Bu oransal tutar sözleşme altında alınmakla ve karşı taraftan para tahsil edildiğinde kesinleşmektedir.