İş Hukukuİşçilik Alacaklarının Brütten Nete Çevrilmesi ve Hesaplanması

Giriş

İşçilik alacakları, işçinin iş sözleşmesinin sona ermesiyle birlikte hak ettiği ve kendisine ödenmesi gereken tutarlardır. Ancak brüt olarak belirlenen bu tutarlar, belirli kesintilere tabi tutularak net olarak ödenir.
Mahkeme kararlarında işçilik alacaklarına ilişkin hükmedilen tutarlar genellikle brüt olarak belirlenir. İşverenin bu tutarları doğrudan icra takibine koymadan önce netleştirmesi gerekmektedir. Çünkü brüt tutar, vergi ve diğer yasal kesintiler hesaplanmadan önceki tutardır. İşçinin eline geçen net tutarın doğru hesaplanması için SGK primi, gelir vergisi ve damga vergisi gibi kesintiler çıkarılmalıdır. İcra takibi süreçlerinde mahkemelerin brüt ücret üzerinden hükmettiği işçilik alacaklarının netleştirilmesi zorunludur. İcra dosyalarına doğrudan brüt tutarın yazılması yerine, ilgili kesintiler düşülerek net tutar üzerinden işlem yapılmalıdır. Aksi halde, işveren İcra Mahkemelerinde şikayet yoluna gidebilir. Bu nedenle, işçilik alacaklarıyla ilgili yasal işlemler öncesinde brütten nete çevirme işlemi dikkatle yapılmalı ve icra takibine bu net tutarlar dahil edilmelidir.

Bu makalede, kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, fazla mesai, yıllık izin, kötü niyet tazminatı, işe başlatmama tazminatı ve boşta geçen süre ücreti gibi alacakların brütten nete nasıl hesaplandığını açıklayacağız.

---

Kıdem Tazminatı Hesaplaması

📌 Kesintiler:
✅ Sadece Damga Vergisi (%0.759, Brüt Ücret Üzerinden) kesilir.
✅ SGK Kesintisi ve Gelir Vergisi uygulanmaz.

📌 Örnek:
Brüt Kıdem Tazminatı: 50.000 TL
Damga Vergisi: 50.000 TL × 0.00759 = 379.50 TL
Net Kıdem Tazminatı: 50.000 TL – 379.50 TL = 49.620,50 TL

📌 Sonuç: 50.000 TL brüt kıdem tazminatı için işçiye ödenecek net tutar 49.620,50 TL olacaktır.

---

İhbar Tazminatı Hesaplaması

📌 Kesintiler:
✅ Gelir Vergisi uygulanır (%15).
✅ Damga Vergisi uygulanır (%0.759, Brüt Ücret Üzerinden).
❌ SGK Kesintisi uygulanmaz.

📌 Örnek:
Brüt İhbar Tazminatı: 30.000 TL
Gelir Vergisi: 30.000 TL × 0.15 = 4.500 TL
Damga Vergisi: 30.000 TL × 0.00759 = 227.70 TL
Net İhbar Tazminatı: 30.000 TL – 4.500 TL – 227.70 TL = 25.272,30 TL

📌 Sonuç: 30.000 TL brüt ihbar tazminatı için işçiye ödenecek net tutar 25.272,30 TL olacaktır.

---

Fazla Mesai Alacağı Hesaplaması

📌 Kesintiler:
✅ SGK Kesintisi uygulanır (%15).
✅ Gelir Vergisi uygulanır (%15, SGK sonrası kalan tutar üzerinden).
✅ Damga Vergisi uygulanır (%0.759, Brüt Ücret Üzerinden).

📌 Örnek:
Brüt Fazla Mesai Ücreti: 20.000 TL
SGK Kesintisi: 20.000 TL × 0.15 = 3.000 TL
Gelir Vergisi: (20.000 TL – 3.000 TL) × 0.15 = 2.550 TL
Damga Vergisi: 20.000 TL × 0.00759 = 151.80 TL
Net Fazla Mesai Ücreti: 20.000 TL – 3.000 TL – 2.550 TL – 151.80 TL = 14.298,20 TL

📌 Sonuç: 20.000 TL brüt fazla mesai alacağı için işçiye ödenecek net tutar 14.298,20 TL olacaktır.

---

Yıllık Ücretli İzin Alacağı ve UBGT (Hafta Tatili) Hesaplaması

📌 Kesintiler:
✅ SGK Kesintisi uygulanır (%15).
✅ Gelir Vergisi uygulanır (%15, SGK sonrası kalan tutar üzerinden).
✅ Damga Vergisi uygulanır (%0.759, Brüt Ücret Üzerinden).

📌 Örnek:
Brüt Yıllık İzin Ücreti: 15.000 TL
SGK Kesintisi: 15.000 TL × 0.15 = 2.250 TL
Gelir Vergisi: (15.000 TL – 2.250 TL) × 0.15 = 1.912,50 TL
Damga Vergisi: 15.000 TL × 0.00759 = 113.85 TL
Net Yıllık İzin Ücreti: 15.000 TL – 2.250 TL – 1.912,50 TL – 113.85 TL = 10.723,65 TL

📌 Sonuç: 15.000 TL brüt yıllık izin alacağı için işçiye ödenecek net tutar 10.723,65 TL olacaktır.

---

Kötü Niyet Tazminatı Hesaplaması

📌 Kesintiler:
✅ Gelir Vergisi uygulanır (%15).
✅ Damga Vergisi uygulanır (%0.759, Brüt Ücret Üzerinden).
❌ SGK Kesintisi uygulanmaz.

📌 Örnek:
Brüt Kötü Niyet Tazminatı: 25.000 TL
Gelir Vergisi: 25.000 TL × 0.15 = 3.750 TL
Damga Vergisi: 25.000 TL × 0.00759 = 189.75 TL
Net Kötü Niyet Tazminatı: 25.000 TL – 3.750 TL – 189.75 TL = 21.060,25 TL

📌 Sonuç: 25.000 TL brüt kötü niyet tazminatı için işçiye ödenecek net tutar 21.060,25 TL olacaktır.

---

İşe Başlatmama Tazminatı Hesaplaması

📌 Kesintiler:
✅ Sadece Damga Vergisi uygulanır (%0.759, Brüt Ücret Üzerinden).
❌ SGK Kesintisi ve Gelir Vergisi uygulanmaz.

📌 Örnek:
Brüt Tutar: 40.000 TL
Damga Vergisi: 40.000 TL × 0.00759 = 303.60 TL
Net Tutar: 40.000 TL – 303.60 TL = 39.696,40 TL

---

Gelir Vergisi Dilimleri ve İşçilik Alacaklarına Etkisi

📌 Gelir Vergisi Nedir?
Gelir vergisi, işçinin kazancına uygulanan ve artan oranlı olarak hesaplanan bir vergidir. İşçilik alacaklarının bazı türleri (ihbar, fazla mesai, yıllık izin, kötü niyet tazminatı vb.) gelir vergisine tabi tutulur.

Gelir vergisi, SGK kesintisi yapıldıktan sonra kalan tutar üzerinden hesaplanır ve belirlenen vergi dilimlerine göre uygulanır.

---

2025 Gelir Vergisi Dilimleri (Brüt Ücret Üzerinden Uygulanır)

Gelir Aralığı (TL)	Vergi Oranı (%)
0 – 158.000 TL	%15
158.001 TL – 330.000 TL	%20
330.001 TL – 800.000 TL	%27
800.001 TL – 4.300.000 TL	%35
4.300.001 TL ve üzeri	%40

Brütten Nete Hesaplama Robotu