Hukuk sisteminde yargılama süreci belirli aşamalardan oluşmaktadır. Bir davanın açılmasının ardından, mahkeme tarafından yargılama sürecini şekillendiren ilk usuli kararlar alınır. İşte bu noktada devreye giren tensip zaptı, mahkemenin davanın nasıl yürütüleceğine dair belirlediği ilk usuli işlemleri içeren resmi bir belgedir.
Özellikle hukuk davalarında davacı veya davalı taraflar, “Tensip Zaptı Hazırlandı” ibaresiyle karşılaşabilmektedir. Peki, tensip zaptı ne anlama gelir? Hangi bilgileri içerir ve taraflar için ne gibi yükümlülükler getirir? Bu makalede, tensip zaptının hukuki niteliği, içeriği, taraflara sağladığı bilgiler ve bu zaptın mahkeme sürecindeki önemi ayrıntılı bir şekilde ele alınacaktır.
TENSİP ZAPTI NEDİR?
Tensip Kavramı
Tensip, kelime anlamı olarak “uygun görmek, düzenlemek” anlamına gelmektedir. Hukuk terminolojisinde ise tensip zaptı, mahkemenin bir davaya ilişkin ilk değerlendirmelerini içeren resmi belge olarak tanımlanabilir.
Tensip Zaptının Tanımı
Tensip zaptı, bir dava açıldığında, mahkeme tarafından dosyanın incelenmesi sonucu belirlenen ilk kararların yazılı hale getirildiği belgedir. Hakim, davayı inceledikten sonra hangi adımların atılması gerektiğine ve duruşma tarihine ilişkin kararları tensip zaptında belirler.
Bu belge, mahkeme tarafından dava dosyasına eklenir ve taraflara tebliğ edilir. Mahkeme sürecinin planlanması açısından büyük bir öneme sahip olan tensip zaptı, davacı ve davalıya hangi işlemleri yapmaları gerektiğini ve mahkemenin nasıl bir süreç izleyeceğini bildirir.
TENSİP ZAPTI HANGİ BİLGİLERİ İÇERİR?
Tensip zaptı, hakimin dava sürecini nasıl yöneteceğini belirleyen ilk yazılı belgedir ve genellikle şu unsurları içerir:
-
Davanın Esas Numarası ve Mahkeme Bilgileri
- Mahkemenin adı ve ilgili esas numarası
-
Duruşma Tarihi ve Saati
- Mahkemenin belirlediği ilk duruşma tarihi ve saati
-
Tarafların Yapması Gereken İşlemler
- Davacı ve davalı taraflardan sunmaları istenen belgeler
- Eksik belgelerin tamamlanması için verilen süre
- Tanık listelerinin sunulması için verilen süre
-
Dava Konusu ve Tarafların Talepleri
- Davanın içeriği
- Davacı ve davalının talepleri
-
Mahkemenin İlk Ara Kararları
- Bilirkişi atanıp atanmayacağı
- Keşif veya tanık dinlenmesine ilişkin kararlar
- İhtiyati tedbir veya ihtiyati haciz gibi taleplerin değerlendirilmesi
TENSİP ZAPTI HAZIRLANDI NE DEMEK?
Eğer e-Devlet veya UYAP üzerinden “Tensip Zaptı Hazırlandı” ibaresi görülüyorsa, bu, mahkemenin davayla ilgili ilk değerlendirmelerini tamamladığını ve duruşma sürecini planladığını gösterir.
Örneğin, bir kişi iş mahkemesinde açtığı bir tazminat davasının sürecini takip ederken e-Devlet üzerinden “Tensip Zaptı Hazırlandı” ibaresini görebilir. Bu durumda, mahkeme davayla ilgili usuli işlemleri belirlemiş ve tarafların yerine getirmesi gereken işlemleri düzenlemiştir.
Bu aşamadan sonra tarafların yapması gereken işlemler şunlardır:
- Tensip zaptında belirtilen yükümlülükleri yerine getirmek (örneğin, tanık listesi veya delil sunmak).
- Mahkemenin belirlediği duruşma tarihini takip etmek ve ilgili sürelere uymak.
- Eksik belgeleri mahkemeye sunmak.
TENSİP ZAPTI TARAFINDAN BİLDİRİLMİYORSA NE YAPILABİLİR?
Bazı durumlarda taraflar, tensip zaptının hazırlanıp hazırlanmadığını veya içeriğini öğrenmekte zorluk yaşayabilir. Tensip zaptı, mahkemenin davanın başında aldığı bir karar olduğundan, tarafların bu belgeye erişebilmesi önemlidir.
Eğer tensip zaptı taraflara tebliğ edilmemişse veya e-Devlet ya da UYAP sisteminde görüntülenemiyorsa, şu adımlar izlenebilir:
-
Mahkeme Kalemine Başvurmak
- Mahkemenin ilgili kalemiyle iletişime geçerek tensip zaptının tebliğ edilip edilmediği kontrol edilebilir.
-
UYAP Üzerinden Kontrol Etmek
- UYAP Vatandaş Portalı üzerinden davanın durumu ve tensip zaptının detayları incelenebilir.
-
Duruşma Tarihini Öğrenmek
- Tensip zaptı içinde belirtilen duruşma tarihi kontrol edilerek, mahkemeye zamanında katılım sağlanmalıdır.
-
Bir Avukat Aracılığıyla Süreci Takip Etmek
- Hukuki süreçlerde hak kaybı yaşanmaması adına bir avukat ile tensip zaptı ve dava süreci takip edilebilir.
Örneğin, bir boşanma davası açıldığında ve taraflardan biri tensip zaptını almadığını düşünüyorsa, mahkeme kaleminden veya UYAP sisteminden tensip zaptının detaylarını öğrenerek süreci yönetebilir.
ÖRNEK TENSİP ZAPTI
Aşağıda örnek bir tensip zaptı sunulmuştur:
T.C. İSTANBUL 5. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
TENSİP ZAPTI
Esas No: 2025/XX
Duruşma Tarihi: 12.05.2025
- Davanın açıldığı anlaşılmış olup, duruşmanın 12 Mayıs 2025 tarihinde saat 10:30’da yapılmasına karar verilmiştir.
- Davacı tarafın tanık listesini 10 gün içinde mahkemeye sunmasına, aksi takdirde tanık dinleme talebinin reddedileceğine karar verilmiştir.
- Davalı tarafın cevap dilekçesini sunması için 30 günlük kesin süre verilmiştir.
- Bilirkişi incelemesi gerekip gerekmediği konusunda tarafların görüşleri duruşmada değerlendirilecektir.
Bu örnekten de anlaşılacağı gibi, tensip zaptı dava sürecinin nasıl ilerleyeceğine dair yol gösterici bir belgedir.
SONUÇ
Tensip zaptı, mahkemenin bir davayla ilgili olarak aldığı ilk usuli kararları içeren resmi bir belgedir. Davanın gidişatını belirleyen bu belge, mahkeme tarafından hazırlanan ve taraflara bildirimde bulunulan önemli bir hukuki dokümandır.
Eğer bir davada “Tensip Zaptı Hazırlandı” ibaresi görülüyorsa, mahkemenin duruşma tarihini belirlediği ve tarafların yapması gereken işlemleri düzenlediği anlaşılmalıdır.
Dava sürecinde hak kaybına uğramamak için tensip zaptının içeriği dikkatle incelenmeli, belirtilen yükümlülükler zamanında yerine getirilmeli ve duruşma tarihleri takip edilmelidir.
