Kat malikleri, ana gayrimenkulün yani binanın ortak alanlarında değişiklik yapılması için tek başına hareket edemez. Bunun için bütün kat maliklerinin 4/5 rızasına ihtiyaç vardır. Kat Mülkiyeti Kanunu md. 19 bu durumu şu şekilde hükme bağlamıştır:
”Kat maliklerinden her biri, bütün kat maliklerinin beşte dördünün yazılı rızası olmadıkça ana gayrimenkulün ortak yerlerinde inşaat,onarım ve tesisler, değişik renkte dış badana veya boya yaptıramaz.”
Örneğin; kat maliki, dış duvarlarını farklı bir renge boyamak veya pencerelerine demir parmaklık yaptırmak için kat maliklerinin 4/5 inin rızasını alması gerekmektedir. Bu rıza diğer kat malikleri tarafından yazılı olarak verilmesi gerekmektedir. Sözlü verilen rızaya dayalı olarak bu değişiklik ve onarımlar yapılamaz. Kat maliklerinin bu değişikliklere izin verebilmesi için kat malikleri kurulunun olağan veya olağanüstü toplanmalarına gerek yoktur. Her bir kat maliki ayrı ayrı yazılı olarak onay verebilir. Onay vermeyen kat malikinin muvafakat etmiş sayılması için hakim müdahalesi istenemez. Kat maliklerinin 4/5’inin rızası yoksa bahsedilen değişiklikler yapılamaz.
Ortak Alanlarda Değişiklik Yapılması Zorunlu İse Ne Yapılmalıdır?
Ortak yer ve tesislerdeki bir bozukluk, ana yapıya veya bağımsız bir bölüme veya bölümlere zarar veriyorsa ve acilen onarılması gerekiyorsa bu halde kat maliklerinin 4/5 inin rızasına gerek yoktur. Mahkemece yapılacak bir tespitle, onarım veya güçlendirme projeye ve tekniğe uygun bir biçimde yapılabilir.
Kat malikleri, kendi bağımsız bölümlerinde ana yapıya zarar vermeden onarım, tesis ve değişiklik yapabilir. Herhangi bir kat malikinden izin almasına veya mahkemece tespit yaptırması gerekmez. Dikkat edilecek ölçüt ana yapıya zarar verilmemesidir. Yine aynı şekilde kat malikleri, tavan, taban veya duvar ile birbirine bağlantılı bulunan bağımsız bölümlerin bağlantılı bölümlerinde, bu bölüm maliklerinin ortak rızası ile ana yapıya zarar vermeyecek şekilde onarım ve değişiklik yapabilir.
Kat malikinin; gerek kendi bağımsız bölümünde gerekse bağlantı bulunan bölümlerde diğer kat maliklerinin ortak rızası ile yaptığı değişiklik ve onarımının projeye uygun olması, ana yapıya zarar vermemesi ve ortak yerlere tecavüz etmemesi gerekir. Ana yapıya zarar verildiğinde veya ortak yerlere tecavüz edildiğinde her bir kat maliki el atmanın önlenmesi veya projeye uygun duruma getirme (eski hale iade) davası açabilir.
Binadaki Zorunlu Değişikliğin Yönetim Tarafından Yaptırılmaması
Eğer binada kat malikine zarar veren ve bir durum karşısında bir değişiklik yapılması gerekiyorsa yönetim tarafından göz önünde bulundurulması gerekmektedir. Ancak yapılan ihtar ve uyarılara rağmen yönetim tarafından her hangi bir girişimde bulunulmuyorsa mahkemeden tespit talep edilmelidir. Ardında değişikliğin yapılması zorunlu ise ivedi bir durum var ise alınan tekliflerle gerekli işlemler yaptırılarak masraflar diğer kat maliklerinden rücu edilebilecektir.